मला असे वाटते की, यूकेने आपल्याला रेड लिस्टमधून काढल्याशिवाय कोणत्याही भारतीयाने युनायटेड किंगडममध्ये (United Kingdom) जाऊ नये. परंतु, ब्रिटनच्या नवीन कोविड प्रवास धोरणातील (कोविड ट्रॅव्हल पॉलिसी) केवळ वर्णद्वेषी वृत्तीवरुन टीका करण्याऐवजी आपण काही अत्यंत महत्त्वाच्या गोष्टी समजून घेतल्या पाहिजेत. खरं तर, कोरोना महामारी सुरु झाल्यापासून, ब्रिटनने आपल्या देशातील प्रवासासाठी वेगवेगळ्या देशांच्या तीन श्रेणी निर्धारित केल्या आहेत. काही महिन्यांपूर्वी, आपल्याला रेड लिस्टमधून उचलून केवळ दिखावा म्हणून Amber लिस्टमध्ये (दुसरी लिस्ट) ठेवले गेले. (तिसरी श्रेणी ग्रीन लिस्टची आहे.) आपण असे गृहीत धरत होतो की, लवकरच आम्हाला ग्रीन लिस्टमध्ये टाकले जाईल. आणि आम्ही इंग्लंडच्या रस्त्यावर फिरताना दिसू. पण असे घडले नाही. अगदी उलट आम्हाला पुन्हा रेड लिस्टमध्ये टाकण्यात आले.
यात काही शंका नाही की, हे न्याय्य नाही. कारण ब्रिटिश आणि भारतीय लोकांना समान प्रकारची कोविडशील्ड/अॅस्ट्राझेनेका लस मिळत आहे. असे असूनही, तेथे गेल्यावर आम्हाला 10 दिवस क्वारन्टीन ठेवले जाते, जे योग्य नाही. युरोपच्या नऊ देशांनी भारतीय लसीला ग्रीन सिग्नल दिला आहे, मग ब्रिटनला काय अडचण आहे?
कोव्हॅक्सिन लस घेतलेल्या नागरिकांना येथे येण्यापासून रोखले जात आहे, ही बाब काही अंशी मान्य करता येईल, कारण अद्याप जागतिक आरोग्य संघटनेने त्याला मान्यता दिलेली नाही. पण ब्रिटनचा कोविशील्डबाबत नकारात्मक दृष्टिकोन का आहे? त्यांना पुण्यातील सीरम इन्स्टिट्यूटने बनवलेल्या कोविशील्ड लसीमध्ये काही कमतरता दिसतेय का? गेल्या आठवड्यात भारतात बनावट लस प्रमाणपत्र वितरीत केल्याच्या बातम्या आल्या. यानुसार, 5,500 रुपयांमध्ये, लस न घेता, तुम्ही प्रमाणपत्र मिळवू शकता, अशा बातम्या प्रसिद्ध झाल्या. मला माहित नाही की हे किती खरे आहे, परंतु मी अशा लोकांचा विचार करीत आहे जे असे बनावट प्रमाणपत्र मिळवण्यासाठी आपला जीव धोक्यात घालत आहेत. विचार करा, असे करून लोक आपला जीव धोक्यात घालत नाहीत का?
बनावट लस प्रमाणपत्र बनवणाऱ्यांना ताबडतोब पकडले पाहिजे आणि त्यांच्यावर नियोजित हत्येचा खटला चालवला पाहिजे. असे न केल्याने आपण स्वतःच उपहासाचे कारण बनू. सध्या ज्या लोकांना कोविन अॅप किंवा अशा कोणत्याही अॅपद्वारे लस मिळाली आहे त्यांची नोंदणी केली जात आहे. या अॅप्समध्ये अशी फसवणूक शोधण्याची क्षमता असणे आवश्यक आहे. यासाठी आपण आपल्या प्रतिभाशाली आयटी व्यावसायिकांचा वापर केला पाहिजे.
फसवणुकीच्या या बातमीत किती तथ्य आहे ते मला माहित नाही, परंतु ज्यांना लस मिळाली नाही त्यांनाही लसीकरण पूर्ण झाल्याचे संदेश मिळत आहेत. ही एक तांत्रिक त्रुटी असू शकते, परंतु सुरक्षिततेच्या नावाखाली चुकीच्या अर्थाने पैसे उकळण्याची कृती लज्जास्पद आहे. इथे आपल्याला प्रामाणिकपणा दाखवावा लागेल आणि फक्त व्यवस्थेला दोष देणे थांबवावे लागेल. इतरांकडे बोट दाखवण्याऐवजी आपल्याला आधी आपले घर स्वच्छ करावे लागेल.
जर तुम्ही देखील ब्रिटनच्या या वृत्तीमुळे नाराज असाल तर, तुम्ही एक गोष्टी लक्षात घेतली पाहिजे की, असेही ब्रिटनला जाणे हे एक भयानक स्वप्न ठरू शकते. इंडियन एक्स्प्रेसमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका वृत्तपत्रानुसार, ज्या भारतीय लोकांकडे कोविशील्ड लस घेतलत्याचे प्रमाणपत्र आहे आणि ते यूकेला गेले असतील, त्यांना इंग्लंडला जाण्यापूर्वी तीन दिवस आधी कोविड चाचणी करावी लागेल, याशिवाय तिथे पोहोचल्यनंतर आठव्या दिवशी पुन्हा एकदा चाचणी केली जाईल. हे एवढ्यावरच थांबणार नाही, तर पुन्हा 10 दिवस होम क्वारंटाईन राहावे लागेल.
तथापि, दिलेल्या वेळेआधी तुम्ही क्वारंटाईन कालावधी पूर्ण करु शकता, परंतु यासाठी तुम्हाला ‘टेस्ट टू रिलीज’ योजनेअंतर्गत पैसे देऊन खासगी कोविड चाचणी करावी लागेल. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही सोमवारी इंग्लंडला पोहोचलात, तर संपूर्ण मंगळवार तुम्हाला क्वारंटाईन राहावे लागेल. त्यानंतर तुम्ही पाच दिवस पूर्ण होईपर्यंत पुन्हा चाचणी करू शकत नाही. परंतु शनिवारी केलेल्या चाचणीमध्ये तुमचा रिपोर्ट निगेटिव्ह आढळला तर तुमचा क्वारंटाईन कालावधी समाप्त होऊ शकतो, परंतु आठव्या दिवशी तुम्हाला पुन्हा चाचणी करुन घ्यावी लागेल.
(लेखक बिक्रम वोहरा हे संपादक, स्तंभलेखक आहेत)
हे ही वाचा
अफगाणिस्तानात आता तालिबान्यांवर आयसीसचा हल्ला, जलालाबाद स्फोटांची जबाबदारी स्वीकारली