पाच पिढ्यांपासून हा मुस्लिम परिवार तयार करतोय बाबा विश्वनाथाची पगडी, काय आहे परंपरा?
धार्मिक मान्यतेनुसार बाबा विश्वनाथ या दिवशी भाविकांना चांदीच्या रुपात दर्शन देऊन आणि होळी खेळून माता पार्वतीची पाठवणी करत विश्वनाथ मंदिरात पोहोचले होते.
वाराणसी : वाराणसी म्हणजेच काशीला बाबा विश्वनाथांचे (Baba Vishvanath) शहर असेही म्हणतात. जगभरातील शिव भक्त बाबा विश्वनाथ यांच्यासोबत सर्व सण साजरे करतात. रंगभरी एकादशीच्या (Rangbhari Ekadashi) पाच दिवस आधी सुरू होणारा होळी हा त्या सणांपैकी एक आहे. धार्मिक मान्यतेनुसार बाबा विश्वनाथ या दिवशी भाविकांना चांदीच्या रुपात दर्शन देऊन आणि होळी खेळून माता पार्वतीची पाठवणी करत विश्वनाथ मंदिरात पोहोचले होते.
मुस्लिम कुटुंब बनविते बाबा विश्वनाथ यांची पगडी
या विशेष दिवशी माता पार्वती आणि बाबा विश्वनाथ यांच्या चांदीच्या तरंगत्या मूर्तींना विशेष सजवून त्यांना कपड्याने सजवले जाते. ज्यामध्ये बाबा विश्वनाथ यांच्या डोक्यावर शाही पगडी घातली जाते. पण तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की, ही पगडी बनवण्याचे काम एक मुस्लिम कुटुंब गेल्या पाच पिढ्यांपासून करत आहे. तर पगडी सजवण्याचे काम हिंदू व्यापाऱ्यांनी केले आहे. होळीच्या सणातील बंधुभावाचे हे उदाहरण लोकांसाठी एक उदाहरण आहे.
घियासुद्दीनचे कुटुंब बनवते पगडी
हातात सुईधागा घेऊन आणि अस्पष्ट दृष्टी असूनही गियासुद्दीन ही पगडी बनवितात. जोपर्यंत आपले हात काम करत आहेत आणि डोळे ठीक आहेत तोपर्यंत ते बाबा विश्वनाथांची सेवा करत राहतील अशी त्यांची इच्छा आहे. त्यामुळेच होळीपूर्वी रंगभरी एकादशीच्या दिवशी बाबा विश्वनाथ यांना गियासुद्दीन यांनी तयार केलेली पगडी घातली जाते. ही खास शाही पगडीचे वैशिष्ट्य असे आहे की, ती वर्षातून एकदाच बनवली जाते. त्याची दुसरी जोडी तयार होत नाही.
250 वर्षांपासून सुरू आहे ही परंपरा
वाराणसीच्या सिगरा भागातील लल्लापुरा भागात आपल्या घरी पगडी बनवणाऱ्या घियासुद्दीनला हे कौशल्य लखनऊहून काशीमध्ये स्थायिक झालेल्या आपल्या पूर्वजांकडून मिळाले आहे. चौथी पिढी म्हणून पगडी कारागीर ग्यासुद्दीन, तर त्यांची मुले पाचवी पिढी म्हणून हे कौशल्य पुढे नेत आहेत. रेशमी कापड, जरी, गोटा आणि पुठ्ठा लावून ही शाही पगडी तयार केली जाते. ते तयार करण्यासाठी एक आठवडा लागतो. आजोबांच्या काळापासून हे काम चालू आहे. त्यांचे कुटुंब 250 वर्षांपासून बाबा विश्वनाथ यांच्यासाठी पगडी बनवत आहे.
अकबरी पगडीचे वैशिष्ट्य
बाबा विश्वनाथ यांनी बनवलेल्या पगडीला अकबरी पगडी म्हणतात. ही पगडी अनमोल आहे कारण कोणी लाखो रुपये दिले तरी अशी पगडी कोणाचीच बनणार नाही. सेवेच्या भावनेने त्यांचे कुटुंब हे काम करत आले आहे. जे काही मोबदला मिळतो तो प्रसाद मानून घेतात. वर्षभर बाबा विश्वनाथांच्या सेवेची आम्ही वाट पाहत असतो असेही ते म्हणाले.
हिंदू कुटुंब सजवतात पगडी
त्याचबरोबर बाबा विश्वनाथ यांनी बनवलेली पगडी सजवण्याचे कामही अरोरा कुटुंबीय पाच पिढ्यांपासून करत आहेत. पाचव्या पिढीतील नंदलाल अरोरा यांनी सांगितले की, ही पगडी सजवणारी मी पाचवी पिढी आहे. बाबा विश्वनाथांची सेवा करून ते स्वतःला धन्य समजतात. पगडी नगीना, मोती, कलंगी, मखमली, रेशीम आणि गोटा यांनी सजवल्याचे त्यांनी सांगितले. दरवर्षी बाबा विश्वनाथांची पगडी अलौकिक पद्धतीने बनवली जाते. स्वच्छतेची पूर्ण काळजी घेतली जाते. पुन्हा प्रयत्न करूनही अशी पगडी करता येत नाही. बाबा विश्वनाथ यांच्या श्रद्धेमुळेच ही पगडी तयार केली जाते, अशी अरोरा कुटुंबीयांची धारणा आहे.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)
