मुंबई : दरवर्षी वैशाख महिन्यातील प्रतिपदेला नारद जयंतीचा (Narad Jayanti 2023) साजरी केली जाते. भगवान विष्णूचे परम भक्त नारद मुनी यांचा उल्लेख ऐकल्यावर नारायण-नारायण हा शब्द आपल्या मनात येतो. देवर्षी नावाने पूजलेले नारद मुनी हे विश्वाचे पहिले पत्रकार मानले जातात. असे मानले जाते की पौराणिक काळात देवर्षी नारद संपूर्ण विश्वात फिरत असत आणि देवांपासून दानवांपर्यंत आणि दानवांपासून देवांपर्यंत माहिती पोहोचवण्याचे काम करत असत. नारद जयंतीला त्यांच्या पूजेचे धार्मिक महत्त्व जाणून घेऊया.
हिंदू मान्यतेनुसार, नारद मुनी त्यांच्या मागील जन्मी गंधर्व होते, त्यांचे नाव ‘उपबर्हण’ होते. असे मानले जाते की, आपल्या सौंदर्याचा अभिमान असलेला ‘उपबर्हन’ एकदा अप्सरांसोबत परात्पर पिता ब्रह्माजी यांच्याकडे पोशाख करून पोहोचला आणि त्यांच्यासमोर अप्सरांसोबत आनंद घेऊ लागला. त्यामुळे संतप्त होऊन ब्रह्माजींनी त्याला शूद्र योनीत जन्म घेण्याचा शाप दिला. यानंतर त्यांचा जन्म शूद्र नावाच्या दासीच्या पोटी झाला आणि त्या जन्मात भगवान विष्णूची घोर तपश्चर्या करून त्यांना त्यांचा पार्षद आणि ब्रह्मदेवाचा पुत्र होण्याचे वरदान मिळाले. अशाप्रकारे श्रीहरींच्या आशीर्वादाने नारदमुनी ब्रह्माजींचे पुत्र म्हणून प्रकट झाले.
हिंदू धर्मात, नारद मुनींना श्री हरींचे भक्त म्हणून ओळखले जाते, जे आपल्या प्रभूचे मन लगेच ओळखतात. ते असे देव ऋषी आहेत ज्यांची पूजा केवळ देवच नाही तर राक्षसही करायचे. पृथ्वी लोक ते देव लोकापर्यंत त्यांची पोहोच आहे. श्रीहरींच्या कृपेने ते सर्वत्र सहज पोहोचतात. असे मानले जाते की पत्रकारितेशी निगडित व्यक्तीने नियम आणि नियमांनुसार नारद मुनींची पूजा केली तर त्याला त्याच्या करिअरमध्ये अपेक्षित प्रगती आणि लाभ मिळतो.
नारद मुनींची पूजा करण्यासाठी सूर्योदयापूर्वी सकाळी लवकर उठून स्नान व ध्यान करून त्यांची उपासना करण्याचा संकल्प करावा. यानंतर देवर्षी नारद आणि भगवान श्री विष्णू आणि लक्ष्मीजींचे चित्र किंवा मूर्ती आपल्या पूजागृहात ठेवून, पिवळी फुले, पिवळे चंदन, तुळस, गोड धूप, दिवा इत्यादी अर्पण करून खऱ्या मनाने पूजा करावी.
नारद जयंतीच्या दिवशी भगवान विष्णूचा अवतार असलेल्या श्रीकृष्णाच्या मंदिरात बासरी अर्पण करण्याचे खूप महत्त्व आहे. असे मानले जाते की हा उपाय केल्याने साधकाची बुद्धी, विवेक आणि सौभाग्य वाढते. त्याचप्रमाणे नारद जयंतीला विष्णु सहस्त्रनाम आणि श्रीमद्भगवद्गीतेचे पठण करणे अत्यंत शुभ आणि फलदायी मानले जाते.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)