मुंबई : हिंदू धर्मात पितृ पक्षाला (Pitru Paksha) विशेष महत्त्व आहे आणि या काळात पितरांचा आदर केला जातो. पितृपक्षात तर्पण आणि पिंडदान केल्याने पितरांच्या आत्म्याला शांती मिळते, अशी पौराणिक मान्यता आहे. यावर्षी पितृ पक्ष 29 सप्टेंबर 2023 पासून सुरू होत आहे. श्राद्ध पक्ष हा मृत्यूशी संबंधित असल्याने हा काळ अशुभ मानला जातो. या काळात पितरांच्या स्मरणार्थ कुटुंबातील सदस्य शोकसागरात राहतात आणि त्यामुळे शुभ कार्य किंवा शुभ कार्य वर्ज्य असतात.
पितृ पक्षात, पितरांच्या आध्यात्मिक शांतीसाठी, ब्राह्मणाला भोजनदानासह, गाय, कुत्रा आणि कावळ्यासाठी अन्नदान करण्याची परंपरा आहे. गायीमध्ये सर्व देवी-देवतांचा वास असल्याची पौराणिक मान्यता आहे, त्यामुळे गायीला विशेष धार्मिक महत्त्व आहे. कुत्रे आणि कावळे हे पितरांचे वाहक आहेत, अशी धार्मिक धारणा आहे, त्यामुळे कुत्रे आणि कावळ्यांसाठीही अन्नाचे पान काढले जाते.
श्राद्ध पक्ष भाद्र शुक्ल पौर्णिमेपासून अश्विन कृष्ण अमावस्यापर्यंत होतो. या 15 दिवसांमध्ये कोणतेही शुभ कार्य केले जात नाही. असे मानले जाते की पितृ पक्षात नवीन वस्तू खरेदी केल्याने पितरांची नाराजी ओढावतो. पितृ पक्षाच्या काळात खरेदी केलेल्या वस्तू पितरांना समर्पित मानल्या जातात.
पितृ पक्षाच्या काळात दररोज संध्याकाळी पिंपळाच्या झाडाखाली दिवा लावावा आणि नाग स्तोत्र, महामृत्युंजय मंत्र, रुद्र सूक्त, पितृ स्तोत्र आणि नवग्रह स्तोत्र पठण करावे. यामुळे पितृदोषापासून शांती मिळते.
घराच्या दक्षिणेकडील भिंतीवर तुमच्या दिवंगत कुटुंबातील सदस्यांचा फोटो लावा आणि त्यावर हार घालून त्यांची रोज पूजा करा. असे केल्याने पितर प्रसन्न होतात आणि पितृदोषापासून मुक्ती मिळते.
पितृ पक्षादरम्यान, आपल्या क्षमतेनुसार गरीबांना वस्त्र आणि अन्न इत्यादी दान करा. असे केल्याने पितृदोष लवकर दूर होतो.
दुपारी पिंपळाच्या झाडाला पाणी, फुले, अक्षत, दूध, गंगाजल, काळे तीळ अर्पण करा आणि आपल्या दिवंगत नातेवाईकांचे स्मरण करा आणि त्यांचे आशीर्वाद मागा. असे केल्याने पितृदोष लवकर दूर होतो.
प्रमुख देवता आणि कुटुंब देवतेची दररोज पूजा करा. असे केल्याने पितृदोषही कमी होतो असे ज्योतिषशास्त्रात मानले जाते.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)