मुंबई : सनातन धर्मात पितृ पक्ष अत्यंत महत्त्वाचा मानला जातो. पितृ पक्षातील 15 दिवस पितरांसाठी शुभ असतात. पितृपक्षात (Pitru Paksha) पितरांना तर्पण आणि पिंडदान अर्पण केल्यास त्या व्यक्तीवर आणि त्याच्या कुटुंबावर पितरांचा आशीर्वाद राहतो, अशी धार्मिक मान्यता आहे. असे मानले जाते की पितृ पक्षाच्या काळात पितृदोषाशी संबंधित काही उपाय अवश्य करावेत. या उपायांचा अवलंब केल्यास पितरांकडून प्राप्त होणारे दुःख आणि पितृदोष दूर होतात. या काळात पितृदोषाचे उपाय केल्यास विशेष लाभ होतो, असे ज्योतिषशास्त्राचे मत आहे. पितृदोषाचे अनेक प्रकार आहेत. अशा स्थितीत तुमच्या कुंडलीत कोणता पितृदोष आहे हे जाणून न घेता त्याची पूजा करणे व्यर्थ आहे.
हिंदू धर्मग्रंथानुसार पितृदोषाचे 10 प्रकार असू शकतात. या दहा प्रकारच्या पितृदोषाचे परिणाम जीवनात वेगवेगळ्या प्रकारे दिसून येतात. याशिवाय प्रत्येक पितृदोषासाठी पूजा किंवा उपायही वेगवेगळे असावेत. तरच त्याचे योग्य फळ मिळते आणि पितृदोषापासून मुक्ती मिळते.
वास्तविक पितृ दोष हा एक प्रकारचा ऋण आहे. ज्याची परतफेड पूर्वजांनी करणे आवश्यक आहे. हे कर्ज पैसे, वस्तू किंवा कर्मांशी देखील संबंधित असू शकते. पूर्वज हे ऋण फेडू शकत नसतील तर पुढच्या पिढीवर पितृदोषाचा आरोप होतो, तर कुटुंबाला हे ऋण पूजेच्या माध्यमातून फेडावे लागते.
पूर्वजांचे ऋण तुमच्या पूर्वजांनी केलेल्या पापांचे फळ तुम्ही भोगत आहात आणि तुमच्या पूर्वजांचे हे ऋण तुमच्यावर लादले आहे. म्हणजे कोणीतरी करतो आणि कोणीतरी भरतो. जर तुम्ही सतत कर्जबाजारी राहात असाल तर हे पितृदोषाचे लक्षण आहे. याशिवाय सर्व कामे अडकून राहतात आणि नातेसंबंधात परस्पर प्रेम राहत नाही. राजयोगाचाही नाश होतो.
पितृ ऋण जर व्यक्तीच्या पत्रिकेत शुक्र, बुध किंवा राहू दुसऱ्या, पाचव्या, नवव्या किंवा बाराव्या भावात असतील तर ती पितृ ऋणाचा दोष असतो. पिंपळाचे झाड कापल्याने पिंपळाचे झाड कापल्याने हा दोष लागतो.
स्व ऋण जर पत्रिकेत शुक्र, शनि, राहू किंवा केतू पाचव्या घरात स्थित असेल तर व्यक्ती स्व कर्जामुळे पीडित असल्याचे मानले जाते.
मातृ ऋण जर केतू कुंडलीत चौथ्या भावात असेल तर ती मातृ ऋणाची कुंडली मानली जाईल.
पत्नीचे ऋण जेव्हा कुंडलीत सूर्य, चंद्र किंवा राहू दुसऱ्या किंवा सातव्या भावात असतो तेव्हा त्या व्यक्तीला पत्नीच्या ऋणाचा त्रास होतो असे मानले जाते.
नातेवाइकांचे ऋण जेव्हा कुंडलीच्या पहिल्या किंवा आठव्या घरात बुध आणि केतू असतात, तेव्हा त्या व्यक्तीवर नातेवाईकाकडून कर्ज असल्याचे मानले जाते.
कन्या ऋण कुंडलीत चंद्र तिसऱ्या किंवा सहाव्या भावात असतो तेव्हा त्या व्यक्तीला कन्या ऋणाचा त्रास होतो असे मानले जाते.