मुंबई : यंदा पितृ पक्ष 29 सप्टेंबरपासून सुरू होत आहे. पितृपक्ष (Pitrupaksha 2023) हा पितरांचा आशीर्वाद प्राप्त करणारा पंधरवडा आहे. यात 16 दिवसांचा समावेश आहे. दरवर्षी पितृ पक्ष भाद्रपद पौर्णिमेपासून सुरू होतो आणि आश्विन अमावस्येला संपतो. पितृ पक्षात तीन तिथींना विशेष महत्त्व आहे. त्यात तुम्ही तुमच्या पूर्वजांना संतुष्ट करण्यासाठी अनेक गोष्टी करू शकता , ज्यामुळे ते प्रसन्न होऊन तुम्हाला आशीर्वाद देतात. पितृ पक्षातील या तिथींना तुम्ही तुमच्या पूर्वजांसाठी काही केले नाही तर त्यांचा आशीर्वाद तुम्हाला प्राप्त होत नाही. वास्तविक पितृ पक्षातील सर्व तिथी महत्त्वाच्या आहेत कारण प्रत्येक तिथीला कोणाचे तरी पूर्वज होऊन गेलेले असतात आणि त्याचे श्राद्ध, तर्पण वगैरे करतात. पण पितृ पक्षात भरणी श्राद्ध, नवमी श्राद्ध आणि सर्व पितृ अमावस्या किंवा अमावस्या श्राद्ध या तिथी महत्त्वाच्या आहेत.
यंदा चतुर्थी श्राद्धासोबतच भरणी श्राद्धही 2 ऑक्टोबरला होणार आहे. हिंदू कॅलेंडरनुसार 2 ऑक्टोबर रोजी भरणी नक्षत्र फक्त संध्याकाळी 6:24 पर्यंत राहील. कुटुंबातील कोणत्याही सदस्याच्या मृत्यूनंतर एक वर्षांनी भरणी श्राद्ध करणे आवश्यक आहे. जे लोकं अविवाहित मरण पावतात त्यांचे श्राद्ध पंचमी तिथीला केले जाते आणि त्या दिवशी भरणी नक्षत्र असल्यास ते अधिक चांगले असते. याशिवाय जो आपल्या हयातीत तीर्थयात्रा करत नाही, त्याला मोक्षप्राप्तीसाठी गया, पुष्कर इत्यादी ठिकाणी भरणी श्राद्ध करावे लागते.
पितृ पक्षातील नवमी श्राद्ध मातृ श्राद्ध किंवा मातृ नवमी म्हणून ओळखले जाते. यंदा नवमी श्राद्ध 7 ऑक्टोबरला आहे. या तिथीला कुटुंबातील आई-वडील जसे की आई, आजी आणि मामा यांचे श्राद्ध केले जाते. हा दिवस पालकांना समर्पित आहे. या दिवशी त्यांच्यासाठी तर्पण, पिंड दान, श्राद्ध वगैरे केले नाही तर पितरांची कृपा प्राप्त होत नाही. यामुळे तुम्हाला पितृदोषाचा त्रास होऊ शकतो.
सर्व पितृ अमावस्या किंवा अमावस्या श्राद्ध अश्विन अमावस्येला केले जाते. यावर्षी सर्व पितृ अमावस्या 14 ऑक्टोबरला आहे. अमावस्येच्या दिवशी ज्या पितरांची मृत्यु तारीख माहित नाही किंवा तुम्हाला तुमचे पूर्वज माहित नाहीत अशा पितरांचे सर्व पितर श्राद्ध करतात. अशा स्थितीत सर्व पितृ अमावस्येच्या दिवशी तुम्ही तुमच्या सर्व ज्ञात-अज्ञात पूर्वजांचे श्राद्ध, पिंडदान, तर्पण इत्यादी करू शकता.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)