मुंबई : भावा-बहिणीच्या अतूट प्रेमाचा सण रक्षाबंधन (Raksha Bandhan 2023) आज 30 आणि उद्या 31 ऑगस्ट रोजी साजरा होत आहे. या दिवशी बहिणी आपल्या भावाच्या मनगटावर राखी बांधून दीर्घायुष्याची कामना करतात. त्या बदल्यात, भाऊ त्यांच्या बहिणींचे रक्षण करण्याचे वचन देतात. भावांना राखी बांधण्याची ही परंपरा कशी सुरू झाली माहीत आहे का? भाऊ-बहिणीच्या या सणामागे अनेक पौराणिक समजुती आहेत. चला तर मग जाणून घेऊया रंजक पौराणिक कथा.
राजा बळी हा भगवान विष्णूचा निस्सीम भक्त होता असे म्हणतात. एकदा त्याने यज्ञाचे आयोजन केले. या दरम्यान भगवान विष्णूने वामनावतार घेऊन त्याची परीक्षा घेतली आणि राजा बळीला तीन पावले जमीन दान म्हणून देण्यास सांगितले, परंतु त्याने संपूर्ण पृथ्वी आणि आकाश दोन पावलांमध्ये मापले. यावर राजा बळीला समजले की देव आपली परीक्षा घेत आहे. तिसरे त्याने आपल्या मस्तकावर ठेवण्याची विनंती केली, मग त्याने देवाला प्रार्थना केली की आता सर्व काही संपले आहे, हे परमेश्वरा, माझी विनंती मान्य करा आणि माझ्याबरोबर पाताळात राह. देवाने भक्ताची आज्ञा पाळली आणि वैकुंठ सोडून पाताळात गेले.
दुसरीकडे लक्ष्मी देवी नाराज झाली आणि गरीब स्त्री बनून राजा बळीकडे पोहोचली. राजा बळीला राखी बांधली. बळी म्हणाला की माझ्याकडे तुला देण्यासाठी काही नाही, यावर देवी लक्ष्मी तिच्या रूपात आली आणि म्हणाली की तुझ्याकडे व्यक्तिशः देव आहे, मला फक्त तोच हवा आहे, मी फक्त त्यालाच घेण्यासाठी आलो आहे, यावर बळीने माता लक्ष्मी सोबत विष्णूला जाण्याची परवानगी दिली.
रक्षाबंधनाशी संबंधित आणखी एक आख्यायिका आहे. महाभारतात एकदा भगवान श्रीकृष्णाच्या बोटाला दुखापत झाली आणि त्यातून रक्त वाहू लागले. हे पाहून द्रौपदीने तिचा पदर फाडून कृष्णाच्या बोटाला बांधला. या दिवसापासून रक्षासूत्र किंवा राखी बांधण्याची परंपरा सुरू झाली.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)