मुंबई : प्रदोष व्रताला हिंदू धर्मात विशेष महत्त्व आहे. हे व्रत प्रत्येक महिन्याच्या त्रयोदशीला केला जातो. धार्मिक मान्यतेनुसार प्रदोष व्रताच्या दिवशी भगवान शिव आणि माता पार्वतीची पूजा केल्याने साधकाला विशेष लाभ होतो आणि त्याच्या सर्व मनोकामना पूर्ण होतात. फाल्गुन महिन्यातील शुक्ल पक्षातील त्रयोदशी तिथीला शनि प्रदोष व्रत (Shani Pradosh vrat) पाळले जाईल. या दिवशी सूर्यास्तानंतर भगवान शिव आणि माता पार्वतीची पूजा केली जाते, म्हणून याला प्रदोष व्रत म्हणतात. चला जाणून घेऊया फाल्गुन महिन्यातील शेवटचा प्रदोष व्रत कधी आहे आणि हे व्रत का महत्त्वाचे मानले जाते?
हिंदू कॅलेंडरनुसार, फाल्गुन शुक्ल पक्षाची त्रयोदशी तिथी 4 मार्च 2023 रोजी सकाळी 10.13 वाजता सुरू होईल आणि 5 मार्च 2023 रोजी दुपारी 12.37 वाजता समाप्त होईल. प्रदोष काळात उपासनेमुळे शनिवार 4 मार्च 2023 रोजी हे व्रत पाळण्यात येणार आहे. कृपया कळवा की या दिवशी पूजा मुहूर्त संध्याकाळी 06:35 ते रात्री 08:54 पर्यंत असेल. विशेष बाब म्हणजे या दिवशी एक अतिशय शुभ योग म्हणजेच रवि योग तयार होत आहे, जो संध्याकाळी 05:11 पासून सुरू होईल आणि 05 मार्च रोजी सकाळी 05:07 वाजता समाप्त होईल. या शुभ योगात पूजा केल्याने साधकाला विशेष लाभ होतो असे शास्त्रात सांगितले आहे.
शास्त्र, वेद आणि पुराणात सांगितले आहे की भगवान शिव आपल्या भक्तांवर लवकर प्रसन्न होतात. त्यांना प्रसन्न करण्यासाठी प्रदोष व्रताचा दिवस खूप लाभदायक मानला जातो. शनि प्रदोष व्रताच्या दिवशी पूजा करून व्रत केल्यास साधकाची सर्व पापे दूर होतात, अशी श्रद्धा आहे. यासोबतच अनेक प्रकारचे ग्रह दोषही संपतात. या दिवशी भगवान शिव आणि माता पार्वतीची विधिवत पूजा केल्याने धन, सुख आणि समृद्धी प्राप्त होते.
प्रत्येक महिन्यात दोन प्रदोष असतात- एक कृष्ण पक्ष आणि दुसरा शुक्ल पक्ष. या दोन्ही बाजूंच्या त्रयोदशीला प्रदोष व्रत पाळले जाते आणि प्रदोष व्रतात प्रदोष काळही महत्त्वाचे आहे. प्रदोष काळ याला प्रदोष काल म्हणतात, ज्या वेळेला दिवस मावळायला लागतो, म्हणजेच सूर्यास्तानंतरची वेळ आणि रात्रीची पहिली प्रहर.