मुंबई : हिंदू ग्रंथ आणि पुराणानुसार ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश हे विश्वाचे निर्माता, पालनकर्ता आणि संहारक मानले जातात पण तुमच्या मनात हा प्रश्न अनेकवेळा आला असेल की जगभरात विष्णू आणि महेश म्हणजेच महादेवाची अनेक मंदिरे आहेत आणि याशिवाय आपण त्यांची घरीसुद्धा स्थापना करून पूजा करतो पण ब्रह्मदेवाची (Brahma temple) कधीच पूजा केली जात नाही. आणि त्याचे एकच मंदिर आहे, जे पुष्करमध्ये आहे. ब्रह्मदेवाची पूजा करणे निषिद्ध का मानले जाते? यामागे नेमके काय कारण आहे ते जाणून घेऊया.
पुराणानुसार, एकदा ब्रह्माजी हातात कमळाचे फूल घेऊन आपल्या वाहन हंसावर स्वार होऊन अग्नि यज्ञासाठी योग्य जागा शोधत होते.
तेवढ्यात एके ठिकाणी त्याच्या हातातून कमळाचे फूल पडले. हे फूल पृथ्वीवर पडताच पृथ्वीवर एक झरा तयार झाला आणि त्या झर्यापासून 3 सरोवर तयार झाली.
ज्या ठिकाणी ते तीन धबधबे तयार झाले ते ब्रह्मा पुष्कर, विष्णू पुष्कर आणि शिव पुष्कर म्हणून ओळखले जातात. हे पाहून ब्रह्माजींनी या ठिकाणी यज्ञ करण्याचे ठरवले.
यज्ञात ब्रह्माजींना त्यांची पत्नी सोबत असणे आवश्यक होते. भगवान ब्रह्मदेवाची पत्नी सावित्री तिथे नव्हती आणि शुभ वेळ निघून जात होती.
या कारणास्तव ब्रह्माजींनी त्याच वेळी तेथे उपस्थित असलेल्या एका सुंदर स्त्रीशी विवाह केला आणि तिच्याबरोबर यज्ञ केला.
देवी सावित्रीला याची माहिती मिळाली. यामुळे संतप्त होऊन त्यांनी ब्रह्माजींना शाप दिला की ज्याने विश्व निर्माण केले त्याची संपूर्ण विश्वात कुठेही पूजा केली जाणार नाही.
पुष्कर वगळता जगात कुठेही ब्रह्मदेवाचे मंदिर नसेल. या शापामुळे ब्रह्माजींचे एकमेव मंदिर पुष्करमध्ये आहे. पद्मपुराणानुसार ब्रह्माजी पुष्करच्या या ठिकाणी दहा हजार वर्षे वास्तव्यास होते. या दरम्यान त्याने विश्वाची निर्मिती केली.
यानंतर त्यांनी पाच दिवस यज्ञ केला. याच यज्ञात सावित्री पोहोचली होती. आजही भक्त दूरवरूनच ब्रह्माजींचे दर्शन घेतात. पुराणानुसार राग शांत झाल्यावर सावित्री पुष्करजवळच्या डोंगरावर तपश्चर्या करण्यासाठी गेली. मान्यतेनुसार सावित्री देवी मंदिरात राहून भक्तांचे कल्याण करते.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)