Yagya Benefits | सोळा संस्कारांमधील महत्वाची गोष्ट ‘हवन’ करण्याची वैज्ञानिक कारणं तुम्हाला माहित आहेत का? जाणून घ्या रंजक माहिती

hawan

मुंबई : हिंदू धर्मात महत्त्वाच्या मानलेल्या सोळा संस्कारांमध्ये विशेषतः जातकर्म, उपनयन, विवाह, यांसारख्या माणसाच्या आयुष्यातील महत्त्वाच्या टप्प्यावर करावयाच्या संस्कारांमध्ये होमहवन केंद्रस्थानी असते. होमहवनाचा अधिकार त्रैवर्णिकांना होता. गेल्या काही शतकांत बदलत गेलेल्या हिंदू धार्मिक (Spiritual) विधींमध्ये देवी, गणेश यांसारख्या देवतांना उद्देशून याग केले जातात व त्या त्या देवतांना प्रिय असलेल्या द्रव्यांचे हवन केले जाते. व्यक्तीप्रमाणेच समाजाचे कल्याणहाही हेतू धरून याग आणि होमहवन केले जाते. हवन केल्याने सकारात्मक शक्तीचा निर्माण होतो. अनेक अभ्यासांमध्ये हे स्पष्ट झाले आहे की, हवन केल्याने प्रदूषणमुक्त वातावरण मिळते. यामुळे आपले आरोग्य सुधारते. धार्मिक शास्त्रानुसार, वाईट घटनांना टाळण्यासाठी किंवा इच्छा पूर्ण करण्यासाठी हवन केले जात असत. चला तर या हवनच्या फायद्यांविषयी जाणून घेऊया (Havan And Yagya) हवनमध्ये, बेलपत्र, कडुलिंब, कलिंगज, आंब्याचे लाकूड, पिंपळाची साल, पलाशचे रोप, देवदार वृक्षाचे खोड, बोर, कापूर, साखर, जव, तांदूळ, चंदनाचे लाकूड इत्यादी सामुग्रीला अग्नित टाकले जाते. यामधून निघणाऱ्या धुराने वातावरण शुद्ध होते. हे सर्व घटक आरोग्यासाठी फायदेशीर आहेत. शास्त्रज्ञांच्या मते, हवनात शेणाच्या गोवऱ्यांचा वापर होतो, ज्यामुळे 94 टक्के बॅक्टेरिया नष्ट होतात. याशिवाय हवन केल्याने अनेक आजारांपासून मुक्तता मिळते.

आजच्या काळात जिथे प्रत्येकजण शारीरिक, मानसिक आणि आर्थिक संकटाशी झुंज देत आहे, तिथे अनेक जण मन:शांतीच्या शोधात असतात यज्ञादरम्यान मंत्रांच्या जपामुळे कंपन निर्माण होते. हे एक सकारात्मक ऊर्जा सोडते जी तुमच्या शरीरातील चक्रांना शुद्ध करते. चला जाणून घेऊया यज्ञाचे इतर फायदे.

मानसिक आरोग्य
सध्या अनेक लोकांना मानसिक समस्यांना वेढले आहे.आजकाल मानसिक ताण सामान्य झाला आहे. अशा स्थितीत यज्ञ तुम्हाला मानसिक शांती देण्याचे काम करतो. यामुळे तुमचा तणाव कमी होतो आणि तुमचे मन शांत होते. यज्ञातून निघणाऱ्या धुराने शरीर आणि मन शुद्ध होते. यामुळे मानसिक शांती मिळते.

हवा शुद्ध करते
तुम्ही श्वास घेत असलेली हवा स्वच्छ आणि शुद्ध असणे फार महत्वाचे आहे. प्रदूषणाच्या वाढत्या पातळीमुळे बहुतांश लोक अनेक आजारांनी ग्रस्त आहेत. डॉक्टरांचा सल्ला घेऊन आरोग्याची काळजी घेण्यासोबतच यज्ञ आणि हवन करून घरातील हवा शुद्ध करु शकता. त्यामुळे प्रदूषित हवा शुद्ध होण्यास मदत होते. यामुळे वातावरणातील घातक जीवाणू आणि जीवाणू नष्ट होतात.

फुफ्फुसासाठी फायदेशीर
हवनाच्या धुराच्या संपर्कात आल्याने व्यक्तीचा मेंदू, फुफ्फुस आणि श्वसनाचा त्रास दूर होतो. त्यामुळे श्वसनसंस्थेचे काम चांगले होते.

धार्मिक संलग्नता
धार्मिक श्रद्धेनुसार यज्ञामुळे घरात सकारात्मक ऊर्जा निर्माण होते. त्यामुळे नकारात्मकता दूर होते. यामुळे घरातील वातावरणही शुद्ध होते. एखाद्या व्यक्तीच्या राशीमध्ये ग्रहांची हालचाल वाईट असेल तर यज्ञ करता येतो. याच्या मदतीने कुंडलीचे दोष सुधारले जाऊ शकतात.

ग्रहदोषातून मुक्तता मिळते
जर तुमच्या जीवनात ग्रहदोषांची समस्या असेल, तर तुम्ही हवन केले पाहिजे. हवन केल्याने ग्रहांची स्थिती शांत होते. ग्रहांशी संबंधित असलेल्या दिवशी संकल्प करुन अकरा किंवा एकवीस दिवस उपवास ठेवून पूर्णाहुती अर्पण केल्याने सर्व दुःख दूर होतात. हवन केल्यानंतर ब्राह्मणांना जेवायला द्या. यानंतर पैसे आणि कपड्यांचे दान करा.

वास्तू दोष दूर होतात
वास्तुशास्त्रानुसार, हवन पूजा केल्याने वातावरणात सकारात्मक उर्जेचा संचार होतो. घर बांधताना वास्तू दोष दूर करण्यासाठी हवन केले जाते. घर बांधण्यात कोणत्याही प्रकारचे वास्तू दोष असू नये म्हणूनच बांधकामापूर्वी शुभ मुहूर्तावर भूमिपूजन आणि शिलान्यासची पूजा केली जाते. यानंतर घरात प्रवेश करण्यापूर्वी घराच्या प्रवेशद्वाराची पूजा केली जाते. जेणेकरुन घरातील संपूर्ण वातावरण शुद्ध आणि पवित्र बनेल.

हवन आणि यज्ञात काय फरक आहे?
हवन ही एक छोटी पूजा आहे. यामध्ये मंत्रांचा जाप करुन अग्नित आहुती अर्पण केली जाते, या प्रक्रियेला हवन म्हणतात. तुम्ही हे संपूर्ण कुटुंबासह करु शकता. यज्ञ हे एक विशिष्ट अनुष्ठान असते. यज्ञ हे एखाद्या खास उद्देशासाठी केलं जातं. यामध्ये देवता, आहुती, वेद मंत्र करतात.

संदर्भ : मराठी विश्वकोश

संबंधीत बातम्या

11 march 2022 Panchang | 11 मार्च 2022, शुक्रवारचे पंचांग, ​​शुभ मुहूर्त आणि राहुकाळ

Chanakya Niti | आचार्य चाणक्यांच्या मते ‘या’ 4 गोष्टी क्षणिक आनंद देतात, यांच्यापासून चार हात लांब राहिलेलंच बरं

Zodiac | घराचं घरपण जपतात ‘या’ 4 राशीच्या मुली, सूनेच्या शोधत असाल तर या मुलींचा नक्की विचार करा