फ्युचर अँड ऑप्शन (Future And Option) हा ट्रेडिंगचा (Treading) प्रकार डेरिव्हेटीव्ह पद्धतीने काम करतो. डेरिव्हेटीव्ह हा एक करार आहे, ज्यात शेअर्सचं मुल्य, सोनं याद्वारे निर्धारित केलं जातं. फ्युचर अँड ऑप्शन ट्रेडिंगमध्ये कुठलीही मालमत्ता विकत न घेताही, त्यातून नफा मिळवता येतो. जो शेअर बाजारातील (Share Market) चढ-उतारांवर अवलंबून असतो.
फ्युचर्स आणि ऑप्शन्स कॉन्ट्रॅक्ट हे दोन्ही शेअर बाजारात निर्देशित असतात. समजा तुम्ही स्टॉक फ्युचर्स खरेदी केले, तर ही स्टॉक एक्स्चेंजची जबाबदारी आहे, की तुम्हाला तो स्टॉक डिलिव्हरीच्या दिवशी त्याच किंमतीला मिळेल जो कराराच्या वेळी निश्चित केला होता. सध्याच्या वेळी म्हणजेच वितरणाच्या वेळी शेअरची किंमत काय आहे हे महत्त्वाचे नाही. फ्युचर्स कॉन्ट्रॅक्टमध्ये, तुम्हाला करार पूर्ण करावा लागतो.
ऑप्शन कॉन्ट्रॅक्ट ट्रेडिंगबद्दल बोलायचं झालं, तर यामध्ये शेअर विकत घ्यायचं की यानी याचा पर्याय इथं उपलब्ध असतो. समजा ABC कंपनीच्या एका शेअरची किंमत 2,100 रुपये आहे. आता तुम्हाला वाटलं की, एका महिन्यानंतर या स्टॉकची किंमत 2,200 रुपये होईल. तुम्ही कॉन्ट्रॅक्टसाठी प्रीमियम म्हणून 200 रुपये भरता आणि एका महिन्यानंतर तुम्ही हा स्टॉक रु 2,150 मध्ये विकत घ्याल असे म्हणता. एका महिन्यानंतर, तो स्टॉक 2,500 रुपयांचा होतो. अशा परिस्थितीत, डिलिव्हरीच्या वेळी या स्टॉकची किंमत 2,350 रुपये असेल. अशा प्रकारे तुम्हाला प्रत्येक शेअरवर 150 रुपये नफा मिळतो.
समजा शेअरचे भाव रु.पर्यंत घसरले. 2,000 नंतर तुम्ही एकतर 2,150 रुपयांना शेअर खरेदी कराल किंवा तुम्ही तो खरेदी करणार नाही. अशा परिस्थितीत, जर तुम्ही स्टॉक विकत घेतला नाही, तर तुम्ही फक्त करारासाठी भरलेला प्रीमियम गमावाल, म्हणजे फक्त रु. 200.
फ्युचर्स आणि ऑप्शन्स ट्रेडिंग सुरू करण्यासाठी तुम्हाला BSE आणि NSE मध्ये नोंदणीकृत ब्रोकिंग फर्ममध्ये ट्रेडिंग खाते उघडणं गरजेचं आहे. ट्रेडिंग खातं उघडण्यासाठी, 5Paisa (https://bit.ly/3RreGqO ) ला भेट द्या जिथे तुम्ही F&O मध्ये ट्रेडिंग करू शकता.
ब्रोकिंग फर्मच्या पोर्टलमध्ये लॉग इन करताना, तुम्हाला विविध फ्युचर्स आणि ऑप्शन्स कॉन्ट्रॅक्ट्स मिळतील. थोडं अभ्यास केला तर तुम्ही सर्वोत्तम पर्याय निवडू शकता. स्टॉक एक्स्चेंजवर F&O मध्ये, कमोडिटी एक्स्चेंजवरील कमोडिटीज इत्यादीमध्ये शेअर्सचे व्यवहार केले जाऊ शकतात. फ्युचर्स आणि ऑप्शन्समध्ये, कॅश मार्केट प्रमाणे शेअर खरेदी किंवा विक्री करता येत नाही, येथे ट्रेडिंग लॉटमध्ये होते आणि बरेच शेअर्स असतात.
फ्युचर्स आणि पर्यायांमधील व्यापाराबद्दल अधिक जाणून घेण्यासाठी 5Paisa (https://bit.ly/3RreGqO) ला भेट द्या.