नवी दिल्ली: गेल्या वर्षभरापासून कोरोना संकटामुळे रेल्वेची देशभरातील प्रवासी वाहतूक जवळपास ठप्प असल्यात जमा आहे. त्यामुळे भारतीय रेल्वेला प्रवासी वाहतुकीसाठी मिळणारे मोठे उत्पन्न बुडत आहे. मात्र, याचा काळात रेल्वेने (Railway) भंगारात काढलेल्या वस्तुंची विक्री करुन मोठे उत्पन्न मिळवले आहे. न वापरलेल्या वस्तू आणि भंगार विकून उत्तर पश्चिम रेल्वेने आर्थिक वर्ष 2021-22 च्या पहिल्या सहा महिन्यांत 80.33 कोटी रुपयांचे उत्पन्न मिळवले आहे. गेल्यावर्षीच्या 48.39 कोटींपेक्षा हे उत्पन्न 66 टक्के अधिक आहे.
यापूर्वी रेल्वेच्या उत्तर विभागाने भंगार विकून 227.71 कोटी रुपयांची कमाई केली होती. ल्या आर्थिक वर्षाच्या याच कालावधीत मिळवलेल्या 92.49 कोटी रुपयांच्या उत्पन्नापेक्षा हे 146% जास्त आहे. गेल्या वर्षी झालेल्या विक्रीकडे पाहता, या वर्षीची विक्री ही रेल्वेसाठी मोठी उपलब्धी मानली जाऊ शकते.
भंगाराची विल्हेवाट लावणे हा एक महत्त्वाचा उपक्रम आहे. स्क्रॅप कमाईसह कामाचा परिसर स्वच्छ ठेवण्यास मदत करतो. रेल्वे ट्रॅकचे तुकडे, स्लीपर, रेल्वे लाईनजवळील टायबार सारख्या स्क्रॅपमुळे सुरक्षेला धोका निर्माण होण्याची शक्यता आहे. त्याचप्रमाणे पाण्याच्या टाक्या, केबिन, क्वार्टर आणि इतर बेबंद संरचनांचा गैरवापर होण्याची शक्यता आहे. त्यांच्या त्वरित निपटाराला नेहमीच प्राधान्य दिले गेले आहे आणि उच्च स्तरावर त्यांचे निरीक्षण केले जाते.
मोठ्या संख्येने गोळा केलेल्या स्क्रॅप पीएससी स्लीपरची उत्तर रेल्वेकडून विल्हेवाट लावली जात आहे, जेणेकरून रेल्वेची जमीन इतर कामांसाठी आणि महसूल उत्पन्नासाठी वापरता येईल. शून्य स्क्रॅप दर्जा प्राप्त करण्यासाठी उत्तर रेल्वे मिशन मोडमध्ये स्क्रॅपची विल्हेवाट लावण्यास तयार आहे.
उत्तर रेल्वेचे महाव्यवस्थापक आशुतोष गांगल म्हणाले की, भारतीय रेल्वेचा उत्तर रेल्वे विभाग केवळ रेल्वे बोर्डाचे स्क्रॅप विक्रीचे लक्ष्य रेल्वे अपघातांनंतर, खराब झालेले बोगी, ट्रॅक आणि इतर गोष्टी वेगवेगळ्या ठिकाणी पडलेल्या आहेत, जे कधी कधी सुरक्षा आणि सुरक्षेच्या दृष्टीने रेल्वेसाठी डोकेदुखी बनतात.
भारतीय रेल्वेच्या अशा भंगार मालमत्ता देशभरातील हजारो ठिकाणी पडून आहेत, दोन्ही वेळेवर विल्हेवाट लावणे आणि विक्रीसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहेत, परंतु या प्रक्रियेत बऱ्याच काळापासून समस्या होत्या. आता लवकरच भारतीय रेल्वेचे वेगवेगळे विभाग त्यांच्या क्षेत्रात येणारे हे भंगार साहित्य विकून महसूल वाढवण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. त्याचबरोबर जागा रिक्त झाल्यानंतर त्या जागेचा योग्य वापरही होऊ शकतो.
संबंधित बातम्या:
कोरोनाकाळात भारतीय रेल्वेची चांदी; भंगार विकून कोट्यवधींची कमाई
भारतीय रेल्वेला अच्छे दिन, मे महिन्यात ‘या’ कारणामुळे कोट्यवधींची कमाई
रेल्वेचा झिरो बेस्ड टाईमटेबल काय आहे? प्रवाशांवर काय परिणाम होणार ?