विमानात जन्मलेल्या बाळाचं नागरिकत्व काय? काय आहेत नियम?
विमानात जन्मलेल्या बाळाचे नागरिकत्व आणि जन्मस्थान ठरवणे हा गुंतागुंतीचा विषय आहे. साधारणपणे, विमान ज्या देशाच्या हद्दीत असते तिथे जन्म झाला असे मानले जाते. मात्र, पालकांचे नागरिकत्व देखील महत्त्वाचे असते. काही देशांमध्ये याबाबत स्पष्ट कायदे आहेत, तर काही देशांमध्ये असे कायदे नाहीत.
तुम्ही जिथं जन्मता तो देश तुमचा असतो. त्या देशाचं नागरिकत्व तुम्हाला आपोआप मिळालेलं असतं. त्यासाठी तुम्हाला काही वेगळी धडपड करावी लागत नाही. किंवा तुम्ही एखाद्या देशात आला आणि कायदेशीर सोपस्कार पार पाडले तर तुम्हाला त्या देशाचं नागरिकत्व मिळतं. मग भलेही तुमचा जन्म कोणत्याही दुसऱ्या देशात झालेला असो. कारण तुमच्या इच्छेनुसार तुम्ही त्या देशाला आपला देश म्हणून निवडलेलं असतं आणि त्या देशाचे नियम पाळलेले असतात. पण विमानात जन्म झाला, तर त्या बाळाला कोणत्या देशाचे नागरिकत्व मिळेल? आणि त्याच्या जन्म प्रमाणपत्रावर जन्मस्थान म्हणून काय लिहावे लागेल? याबद्दलच्या प्रश्नांना उत्तर देण्यासाठी, आपल्याला काही महत्त्वाचे मुद्दे लक्षात घ्यावे लागतील.
साधारणतः गर्भवती महिलांनी गर्भावस्थेच्या 9 व्या महिन्यात प्रवास करणे टाळले पाहिजे. भारतात, 7 महिन्यांपेक्षा जास्त गर्भवती असलेल्या महिलांना विमानाने प्रवास करण्याची परवानगी दिली जात नाही, परंतु काही विशेष परिस्थितींमध्ये ते शक्य असते.
विमानात जन्मल्यास नागरिकत्व काय असेल?
समजा, भारतातून अमेरिकेकडे जाणाऱ्या विमानात एक महिला मुलाला जन्म देते. अशा परिस्थितीत त्या मुलाचे जन्मस्थान काय असावे? त्याला नागरिकत्व कशा प्रकारे मिळेल? हे महत्त्वाचे प्रश्न आहेत.
उड्डाण करत असताना, विमान जिथून उड्डाण घेते त्या देशाच्या सीमा ओलांडून जर मुलाचा जन्म झाला, तर त्या देशाचे नाव जन्म प्रमाणपत्रावर लिहिले जाईल. उदाहरणार्थ, जर भारताच्या सीमारेषेवर विमान जात असताना श्रीलंकेच्या एका महिलेने मुलाला जन्म दिला तर त्या मुलाचे जन्मस्थान भारत असे लिहिले जाईल. परंतु त्याच्या पित्याचे-मातेस श्रीलंकेचे नागरिकत्व असल्यामुळे, त्याला श्रीलंकेचे नागरिकत्व देखील मिळू शकते.
पूर्वी अशी घटना घडलीय?
अमेरिकेत काही वर्षांपूर्वी अशी एक घटना घडली होती. विमानात जन्मलेल्या एका मुलाला अमेरिकेचे नागरिकत्व मिळाले, कारण विमान अमेरिकेच्या सीमा ओलांडताना त्या मुलाचा जन्म झाला. अशा परिस्थितीत त्या मुलाला नंतर डबल नागरिकत्व (अमेरिकन आणि नेदरलँड्स) मिळाले कारण त्याचे पालक नेदरलँड्सचे होते.
कायदा काय म्हणतो?
काही देशांमध्ये विमानात जन्मलेल्या मुलाच्या नागरिकत्वाबाबत विविध नियम असू शकतात. काही देशांमध्ये अशा प्रकारच्या घटनांवर ठरवलेले विशिष्ट कायदे आहेत. काही देशांमध्ये या संदर्भात काही ठरवलेले नियम नाहीत.
