पृथ्वीवरुन पुरुष गायब होणार, फक्त मुलींचाच होणार जन्म; संशोधकांचा नवीन दावा काय?

येत्या काही वर्षांत मुले पृथ्वीवर जन्माला येणे बंद होतील, असा एक अहवाल समोर आला आहे. पण पृथ्वीवरून माणसं गायब झाल्याची बातमी तुम्ही कधी ऐकली आहे का? अर्थात हे तुम्ही याआधी ऐकलं नसेल. पृथ्वीवरील जीवसृष्टीचा अंत होण्याचा दावा अनेक अहवालांमध्ये केला जातो. पण, नुकताच शास्त्रज्ञांनी असाच एक अहवाल प्रसिद्ध केला आहे.

प्रोसिडिंग्स ऑफ द नॅशनल अ‍ॅकॅडमी ऑफ सायन्सेसमध्ये प्रसिद्ध झालेल्या या संशोधनानुसार, फक्त मुलीच जन्माला येतील. पुरुषांमध्ये आढळणारे वाय गुणसूत्र हळूहळू संकुचित होत आहेत आणि एक वेळ अशी येईल जेव्हा ते पूर्णपणे अदृश्य होऊ शकतात. हे तुम्हाला माहिती असायला हवं की, पुरुष लिंग निश्चित करण्यासाठी वाय गुणसूत्र महत्वाचे आहे. अशा परिस्थितीत त्याचे लोप होणे म्हणजे पृथ्वीवर फक्त मुलीच जन्माला येतील, मुले नव्हेत. या अभ्यासाविषयी अधिक विस्ताराने जाणून घ्या.

एक्स आणि वाय म्हणजे काय?

एक्स आणि वाय ही दोन गुणसूत्रे मानव आणि सस्तन प्राण्यांमध्ये आढळतात, जे लिंग निश्चित करतात. म्हणजेच एक्स आणि वाय गुणसूत्रांमुळे कोण मुलगा आणि कोण मुलगी हे कळते. एक्स म्हणजे मुली आणि वाय म्हणजे मुलांचे लिंग.

वाय गुणसूत्र कमकुवत होतेय

प्रोसिडिंग्स ऑफ द नॅशनल अ‍ॅकॅडमी ऑफ सायन्सेसमध्ये प्रसिद्ध झालेल्या या संशोधनानुसार वाय गुणसूत्र हळूहळू कमकुवत होत आहे. अशा परिस्थितीत पुरुषांची लोकसंख्या कमी होईल आणि लाखो वर्षांनंतर ते नामशेष होतील. वाय गुणसूत्र अतिशय लहान असते, त्यावर केवळ 45 जनुके असतात आणि नर बनवणारा एकच जनुक असतो. मात्र, नेहमीच असे होत नसे.

पूर्वी वाय गुणसूत्रात 45 ऐवजी 900 जनुके होती. पण त्या कमी होत आहेत. एक काळ असा येईल जेव्हा ही जनुके पूर्णपणे शून्य होतील. मग पृथ्वीवर माणसे जन्माला येणार नाहीत.

ऑस्ट्रेलियन जनुकशास्त्रज्ञ जेनी ग्रेव्ह्स यांनी सायन्स फोकसला सांगितले की, याची काही कारणे आहेत. प्रथम, वाय गुणसूत्र अंडकोषात आढळते आणि अंडाशयात कधीही उद्भवत नाही. परंतु अंडकोष राहण्यासाठी सुरक्षित जागा नाही, कारण त्यामध्ये बरेच उत्परिवर्तन होतात.

ग्रेव्ह्स पुढे म्हणाले, “शुक्राणू तयार करण्यासाठी भरपूर पेशी विभाजनाची आवश्यकता असते आणि प्रत्येक पेशी विभाजनाला उत्परिवर्तनाची संधी असते. याचा गुणसूत्रावर मोठा परिणाम होऊ शकतो. हे स्वतःला बरे करण्यास देखील फारसे चांगले नाही, कारण पेशीमध्ये एकच जनुक असते.

आतापर्यंत, वाय गुणसूत्राने 97 टक्के वडिलोपार्जित जनुक गमावले आहेत. त्याचवेळी, एक्स जवळजवळ नेहमीप्रमाणेच राहतो, याचा अर्थ असा आहे की, या आमूलाग्र बदलातून वाचण्याची शक्यता जास्त आहे.”

मात्र, यामुळे पुरुषांनी घाबरून जाऊ नये, असेही ग्रेव्ह्स यांनी सांगितले. अजून काही काळ शिल्लक आहे, म्हणजे सुमारे 7 दशलक्ष वर्षांपर्यंत. उत्क्रांतीच्या दृष्टिकोनातून ही घसरण बरीच तीव्र झाली आहे. गुणसूत्रांची उत्क्रांती 180 दशलक्ष वर्षांपूर्वी झाली आणि या बिंदूपर्यंत पोहोचण्यास बराच वेळ लागला आहे.

ग्रेव्ह्सच्या मते, वाय गुणसूत्र गमावल्यामुळे लोक इतके अस्वस्थ होतात हे आश्चर्यकारक आहे. माझा अंदाज असा आहे की, गुणसूत्र पूर्णपणे नष्ट होण्यास अजून सहा किंवा सात दशलक्ष वर्षे शिल्लक आहेत. परंतु असे होऊ शकते की काही सजीवांमध्ये पाहिल्याप्रमाणे आपल्या शरीरात एक नवीन लिंग निर्धारण जनुक विकसित होऊ शकते. पण, पुरुषांच्या गायब होण्याबाबतचा हा अहवाल चिंताजनक आहे.

( डिस्क्लेमर : वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही.)