मुंबई : फाल्गुन शुक्ल पक्षातील एकादशी तिथीला अमलकी एकादशी (Amalaki Ekadashi) म्हणतात. या एकादशीला रंगभरी एकादशी असेही म्हणतात. या दिवशी नारायणाच्या पूजेबरोबरच आवळाच्या (Gooseberry) झाडाचीही पूजा केली जाते. यासोबतच नारायणाला आवळ्याचे फळ अर्पण केले जाते. या दिवशी भगवान विष्णूच्या पूजेबरोबरच आवळ्याच्या झाडाची पूजा (Worship) केल्याने मोक्ष प्राप्त होतो, असे मानले जाते. आवळ्याच्या पूजेमुळे या एकादशीला आवळा एकादशी असेही म्हणतात. यावेळी अमलकी एकादशी 14 मार्चला आहे.
अमलकी एकादशीचा शुभ मुहूर्त
अमलकी एकादशी तिथी 13 मार्च रोजी सकाळी 10.21 वाजता सुरू होईल आणि दुसऱ्या दिवशी, 14 मार्च रोजी दुपारी 12.05 पर्यंत असेल. तिथीनुसार हे व्रत 14 मार्च रोजी ठेवण्यात येणार आहे. 15 मार्च रोजी सकाळी 06.31 ते 08.55 पर्यंत व्रत सोडण्याचा शुभ मुहूर्त असेल.
अमलकी एकादशीची पूजा पद्धत
अमलकी एकादशीच्या दिवशी ब्रह्म मुहूर्तावर पहाटे उठून स्नान करून भगवान विष्णूसमोर व्रत करावे. यानंतर आवळ्याच्या झाडाखाली भगवान विष्णूचा फोटो ठेवून त्यांची विधिवत पूजा करावी. चंदन, अक्षत, फुले, धूप आणि नैवेद्य अर्पण करा. तुपाचा दिवा लावावा. भगवान विष्णूला आवळा अर्पण करा. यानंतर अमलकी एकादशी व्रताची कथा वाचा किंवा ऐका आणि आरती करा. निर्जल, उपवास किंवा फळाहार घेऊन दिवसभर उपवास करावा. द्वादशीला स्नान करून पूजा केल्यानंतर ब्राह्मणाला अन्नदान करा आणि त्यानंतर उपवास सोडावा.
पौराणिक कथा
पौराणिक कथेनुसार ब्रह्मदेवाचा जन्म भगवान विष्णूच्या नाभीतून झाला होता. एकदा ब्रह्माजींनी स्वतःला जाणून घेण्यासाठी परब्रह्माची तपश्चर्या सुरू केली. त्यांच्या भक्तिमय तपश्चर्येने प्रसन्न होऊन भगवान विष्णू प्रकट झाले. नारायणाला पाहताच ब्रह्मदेवाच्या डोळ्यातून अश्रूंच्या धारा वाहत होत्या. त्याचे अश्रू नारायणाच्या चरणी पडत होते. असे म्हणतात की विष्णूच्या पाया पडल्यानंतर त्या अश्रूंचे रूपांतर आवळ्याच्या झाडात झाले होते.
संबंधित बातम्या :
शनिवारी हनुमानाची पूजा केल्याने शनिदेव का प्रसन्न होतात?, जाणून घ्या पौराणिक कथा!
5 march 2022 Panchang | 5 मार्च 2022, शनिवारचे पंचांग, शुभ मुहूर्त आणि राहुकाळ