दरवर्षी सूर्यग्रहण चंद्रग्रहण का होते?, जाणून घ्या वैज्ञानिक कारण आणि धार्मिक महत्त्व
दरवर्षी सूर्यग्रहण आणि चंद्रग्रहण होते. या घटनेचे धार्मिक आणि वैज्ञानिकदृष्ट्या वेगळे महत्त्व आहे. धार्मिकदृष्ट्या ती अशुभ मानली जाते, तर वैज्ञानिकदृष्ट्या ती खगोलीय घटना आहे.
मुंबई : दरवर्षी सूर्यग्रहण आणि चंद्रग्रहण होते. धार्मिकदृष्ट्या ग्रहण शुभ मानले जात नाही. ग्रहणकाळात सूर्य किंवा चंद्र एका रेषेत येतात त्यामुळे वातावरण अशुभ होते, असा धार्मिक समज आहे. त्यामुळे या परिस्थितीचा सामान्य जनतेवरही विपरीत परिणाम होतो आणि तो अशुभ मानला जातो.
तर वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून कोणतेही ग्रहण हे खगोलशास्त्रीय घटना म्हणून पाहिले जाते. शुक्रवार, १९ नोव्हेंबरला पुन्हा एकदा चंद्रग्रहण होणार आहे. 2021 चे हे शेवटचे चंद्रग्रहण आहे. यानिमित्ताने ग्रहणाबाबतच्या धार्मिक व वैज्ञानिक कारण समजून घेऊयात.
धार्मिक महत्त्व
ग्रहणाबाबत राहू, चंद्र आणि सूर्याची धारणा आहे. या मान्यतेनुसार, समुद्रमंथनानंतर जेव्हा देव आणि दानवांमध्ये अमृत पिण्यावरून वाद झाला तेव्हा भगवान विष्णू मोहिनीच्या रूपात आले आणि त्यांनी अमृत कलश हातात घेतला. त्याने सर्वांना अमृत प्यायला सांगितले. मोहिनीला पाहताच सर्व राक्षस मोहिनीला मंत्रमुग्ध करून शांतपणे वेगळे बसले. मोहिनीने प्रथम देवतांना अमृत प्यायला सुरुवात केली. दरम्यान, स्वरभानू नावाच्या राक्षसाला मोहिनीच्या चालीची जाणीव झाली आणि तो देवांच्या मध्ये शांतपणे बसला.
मोहिनीने कपटाने त्याला अमृतपान दिले. पण नंतर देवतांच्या पंक्तीत बसलेल्या चंद्र आणि सूर्याने त्याला पाहिले आणि भगवान विष्णूंना सांगितले. संतप्त होऊन भगवान विष्णूंनी सुदर्शन चक्राने राक्षसाचा गळा कापला. पण त्या राक्षसाने तोपर्यंत अमृताचे काही घोट प्यायले होते, त्यामुळे त्याचा गळा चिरूनही तो मेला नाही. त्या राक्षसाच्या डोक्याच्या भागाला राहू आणि धड भागाला केतू म्हणत. राहू आणि केतू सूर्य आणि चंद्राला त्यांच्या शरीराच्या या स्थितीसाठी जबाबदार मानतात, म्हणून राहु दरवर्षी पौर्णिमा आणि अमावस्येला सूर्य आणि चंद्र ग्रहण करतो. त्याला सूर्यग्रहण आणि चंद्रग्रहण म्हणतात. आपले देव गवताच्या वेळी संकटात असल्याने आणि सुटण्याच्या प्रयत्नात असल्याने हा प्रसंग अशुभ मानला जातो.
वैज्ञानिकदृष्ट्या महत्त्व
वैज्ञानिकदृष्ट्या, सूर्यग्रहण किंवा चंद्रग्रहण ही एक खगोलीय घटना आहे. वास्तविक पृथ्वी सूर्याभोवती फिरते आणि चंद्र पृथ्वीभोवती फिरतो. फिरत असताना एक वेळ अशी येते की पृथ्वी, सूर्य आणि चंद्र हे सर्व एकाच रेषेत असतात. जेव्हा पृथ्वी चंद्र आणि सूर्य यांच्यामध्ये असते तेव्हा सूर्याचा प्रकाश चंद्रापर्यंत पोहोचत नाही आणि त्याला चंद्रग्रहण म्हणतात. परंतु जेव्हा चंद्र सूर्य आणि पृथ्वीच्या मध्ये येतो तेव्हा सूर्याचा प्रकाश पृथ्वीपर्यंत पोहोचत नाही, त्याला सूर्यग्रहण म्हणतात.
(टीप – या लेखात देण्यात आलेली माहिती, सूचना आणि मान्यता ही उपलब्ध सामान्य माहितीवर आधारित आहे. कुठलाही उपाय करण्यापूर्वी ज्योतिष विषयातील जाणकारांशी संपर्क करा…)
इतर बातम्या :
कोणतीच कामं वेळेत होत नाहीत? शनिवारी 5 कामे करुन बघा चुटकीसरशी होतील सर्व कामं