हिंदू धर्मात या पाच प्रकाच्या दानाला आहे विशेष महत्त्व, भाग्यवंतांनाच करता येते हे पाचव्या प्रकारचे दान
भारतीय संस्कृतीत वैदिक काळापासून दान करण्याची परंपरा चालत आली आहे. हिंदू सनातन धर्मात पाच प्रकारच्या दानांचे वर्णन केले आहे. हे पाच दान म्हणजे..
मुंबई : प्रत्येक धर्मात दान करणे अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते. सनातन धर्मातही दानाचे महत्त्व सांगितले आहे. असे मानले जाते की दान केल्याने मनुष्याचे इहलोक आणि परलोकात कल्याण होते. पण आजच्या बदलत्या काळात लोकांसाठी परोपकाराचा अर्थ फक्त पैसे दान करण्यापुरता मर्यादित राहिला आहे, मग तो वेळेचा अभाव असो वा अन्य काही. पुण्य कार्यात धर्मादाय कार्याची भर पडते. भारतीय संस्कृतीत वैदिक काळापासून दान करण्याची परंपरा चालत आली आहे. हिंदू सनातन धर्मात पाच प्रकारच्या दानांचे वर्णन केले आहे. हे पाच दान म्हणजे विद्या, भूमी, गाय, अन्नदान आणि कन्या दान. (Importance Dan in Hinduism) हे पाच दान अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते. पण दान देताना हे लक्षात ठेवा की कोणत्याही प्रकारचे दान निस्वार्थपणे केले पाहिजे. तेव्हाच ते फलदायी होते. चला तर मग जाणून घेऊया या पाच दानांचे महत्त्व.
भूदान
पूर्वीच्या काळी राजे योग्य व थोर लोकांना जमीन दान करत असत. भगवान विष्णूंनी बटुक ब्राह्मणाचा अवतार घेतला आणि तिन्ही जगाचे मोजमाप फक्त तीन पावलांमध्ये केले. हे दान योग्य मार्गाने केले तर त्याचे खूप महत्त्व आहे. आश्रम, शाळा, इमारत, धर्मशाळा, प्याळ, गोठा इत्यादी बांधकामासाठी जमीन दान केली तर उत्तम.
गोदान
सनातन संस्कृतीत गाय दानाला विशेष महत्त्व मानले जाते. या दानाच्या संदर्भात असे म्हटले जाते की जो व्यक्ती गाय दान करतो त्याचे इहलोक आणि परलोकात कल्याण होते. दान करणाऱ्या व्यक्तीला आणि त्याच्या पूर्वजांना जन्म-मृत्यूच्या फेऱ्यातून मुक्ती मिळते.
धान्य
अन्नदान करणे हे अत्यंत पुण्यपूर्ण कार्य आहे. हे असे दानधर्म आहे, ज्याद्वारे माणूस भुकेल्यांना तृप्त करतो. या दानातून अन्नाचे महत्त्व लक्षात येते. सर्व प्रकारच्या सात्त्विक खाद्यपदार्थांचा त्यात समावेश असतो.
विद्यादान
विद्या धनाचे दान पात्र गुरुद्वारे प्रदान केले जाते. या दानाने माणसामध्ये विद्वत्ता, नम्रता आणि विवेक हे गुण येतात. ज्यामुळे समाजाचे व जगाचे कल्याण होते. भारतीय संस्कृतीत शतकानुशतके गुरु-शिष्य परंपरा चालत आली आहे. ज्ञान ही अशी संपत्ती आहे जी वाटल्याने आणखी वाढते.
कन्यादान
कन्यादानाला महादान म्हणतात. सनातन धर्मात कन्यादान हे श्रेष्ठ मानले जाते. हे दान मुलीचे पालक तिच्या लग्नात केले आहे. या दानात आई-वडील आपल्या मुलीचा हात वराच्या हातात ठेवून तिच्या सर्व जबाबदाऱ्या वरावर सोपवून शपथ देतात.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)
