हवन करताना पहिली आहूती वास्तुपूरूषाच्या नावाने का दिली जाते?
मत्स्य पुराणात असे सांगितले आहे की भगवान शिव आणि अंधकासुर नावाच्या राक्षसामध्ये युद्ध झाले होते. त्या वेळी भगवान शंकराच्या घामाचे काही थेंबही पृथ्वीवर पडले होते. भगवान शंकराच्या घामाच्या त्या थेंबातून पराक्रमी आणि सर्वशक्तिमान वास्तुपुरुषाचा जन्म झाला. त्याच्या जन्मानंतर, त्याच्या विशाल शरीराने आणि शक्तीने सर्व देव भयभीत झाले आणि त्या भयंकर राक्षसापासून त्याचे रक्षण करण्यासाठी ब्रह्मदेवाची प्रार्थना करू लागले.
मुंबई : कोणतेही शुभ कार्य, हवन, मंत्र किंवा पूजा करण्यापूर्वी सर्वप्रथम गणपतीची पूजा कशी केली जाते. तसेच कोणत्याही शुभ कार्यात हवन करण्यापूर्वी वास्तुपुरुषाला (Vastu Purush) हवनाचा पहिला नैवेद्य दिला जातो. हिंदू धर्मानुसार, हा नियम भगवान ब्रह्मदेवाने पृथ्वीच्या रहिवाशांसाठी वास्तुपुरुषाचा आशीर्वाद देताना केला होता, जो आजही पाळला जातो. भोपाळचे रहिवासी ज्योतिषी आणि वास्तु सल्लागार पंडित हितेंद्र कुमार शर्मा या विषयावर अधिक माहिती देत आहेत.
पौराणिक कथा
मत्स्य पुराणात असे सांगितले आहे की भगवान शिव आणि अंधकासुर नावाच्या राक्षसामध्ये युद्ध झाले होते. त्या वेळी भगवान शंकराच्या घामाचे काही थेंबही पृथ्वीवर पडले होते. भगवान शंकराच्या घामाच्या त्या थेंबातून पराक्रमी आणि सर्वशक्तिमान वास्तुपुरुषाचा जन्म झाला. त्याच्या जन्मानंतर, त्याच्या विशाल शरीराने आणि शक्तीने सर्व देव भयभीत झाले आणि त्या भयंकर राक्षसापासून त्याचे रक्षण करण्यासाठी ब्रह्मदेवाची प्रार्थना करू लागले. भगवान ब्रह्मदेवाने त्या सर्व देवी-देवतांना सांगितले की, त्याचे डोके ईशान्येकडे आणि पाय नैऋत्य दिशेला असतील अशा प्रकारे त्याला जमिनीत गाडून टाका.
सर्व देवदेवतांनी ब्रह्मदेवाच्या आज्ञेनुसार केले, मग त्या राक्षसाने प्रार्थना केली की सर्व देवदेवतांनी देखील पृथ्वीवर येऊन त्याच्याबरोबर राहावे. त्यांच्या प्रार्थनेने ब्रह्मदेव प्रसन्न झाले आणि त्यांनी त्यांचे नाव वास्तुपुरुष ठेवले आणि त्यांना वरदान दिले की या पृथ्वीवर राहणारे सर्व ग्रहांचे स्वामी कोणत्याही शुभ प्रसंगी हवन करताना प्रथम आहूती वास्तुपुरुषाच्या नावाने टाकतील.
वास्तुपुरुषाची प्रतिमा
घर, वास्तू किंवा कोणत्याही बांधकामाच्या जागेला पवित्रता द्यायची असल्यास तेथे वास्तुपुरुषाची प्रतिमा स्थापित करावी. वास्तुपुरुषाची पूजा करण्याबरोबरच प्रत्येक अमावस्या आणि पौर्णिमेच्या दिवशी त्यांना नैवेद्यही अर्पण करावा.
वास्तुपुरुषाला प्रसन्न करण्यासाठी हे नैवेद्य अर्पण करा
वास्तुपुरुषाच्या पूजेबरोबरच त्यांना नैवेद्य दाखवावा. विशेषत: अमावस्या व पौर्णिमेच्या दिवशी सात्विक भोजन करावे. त्यात काहीतरी गोड जरूर समाविष्ट करा. तसेच अन्नदान केल्यानंतर वास्तुपुरुषाची पूजा करून प्रथम घराच्या प्रमुखाला प्रसाद खाऊ घालावा. यामुळे घरात सुख, समृद्धी आणि संपत्ती येते.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)