Online Fraud : या गोष्टी लक्षात ठेवाल तर कधीच होणार नाही ऑनलाइन धोकेबाजी
भारतात फिशिंगच्या वाढत्या घटनांमागे दोन मुख्य कारणे आहेत. प्रथम, लोकांमध्ये विशेषत: ऑनलाइन फसवणुकीच्या बाबतीत जागरूकतेचा अभाव आहे. बहुतेक लोक थेट पासबुकवरून मोबाईल बँकिंग वापरत आहेत.
मुंबई : भारतातील डिजिटल क्रांतीमुळे स्मार्टफोन आणि इंटरनेट वापरकर्त्यांची संख्या वाढली आहे. रेशनपासून कपड्यांपर्यंत आणि टीव्ही-फ्रिजसारख्या वस्तूंचीही ऑनलाइन खरेदी होत होती. पैशांचे व्यवहार मोठ्या प्रमाणात डिजिटल झाले आहेत. यामुळे सायबर गुन्हेगारांना इंटरनेट वापरकर्त्यांना लुटण्याचे नवीन मार्ग मिळाले. अँटी व्हायरस प्रदान करणाऱ्या एका कंपणीच्या एका अहवालात असे म्हटले आहे की भारत हा पहिल्या तीन देशांमध्ये आहे जेथे लोकं फिशिंग हल्ल्यांना (Online Fraud) सर्वाधिक बळी पडतात. या प्रकरणात, रशिया 46 टक्के हल्ल्यांसह पहिल्या क्रमांकावर आहे. आणि ब्राझीलमध्ये 15 टक्के आणि भारतात 7 टक्के लोक ऑनलाइन फसवणुकीच्या जाळ्यात येतात. भारतातील बहुतेक वापरकर्ते WhatsApp आणि Telegram सारख्या मेसेजिंग अॅप्सद्वारे लक्ष्यित आहेत, कारण ते जवळजवळ प्रत्येक स्मार्टफोन वापरकर्ता वापरतात.
फिशींगच्या घटनांमागे आहे हे कारण
भारतात फिशिंगच्या वाढत्या घटनांमागे दोन मुख्य कारणे आहेत. प्रथम, लोकांमध्ये विशेषत: ऑनलाइन फसवणुकीच्या बाबतीत जागरूकतेचा अभाव आहे. बहुतेक लोक थेट पासबुकवरून मोबाईल बँकिंग वापरत आहेत. अशा स्थितीत त्यांच्याकडे ऑनलाइन फसवणुकीची फारशी माहिती नसते. दुसरे कारण म्हणजे देशात प्रभावी डेटा गोपनीयता कायदा नसणे. याचा फायदा घेत हॅकर्स ग्राहकांचा डेटा चोरून डार्कनेटवर विकतात. तेथून सायबर गुन्हेगार ते विकत घेतात आणि लोकांचे बँक बॅलन्स रिकामे करतात.
ही माहितीची कमतरता आहे, ज्यामुळे फसवणूक करणारे लोक बनावट लिंकवर क्लिक करतात आणि त्यांना पैसे देतात. या फसवणूक करणाऱ्यांकडे ग्राहकांची वैयक्तिक माहितीही असल्याने समोरची व्यक्ती खरे बोलत आहे यावर पीडित व्यक्तीला विश्वास ठेवणे खूप सोपे जाते.
सायबर गुन्हेगार कोणत्या प्रकारचे संदेश पाठवतात?
NPCI म्हणजेच नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडियाच्या एका अधिकाऱ्याचे म्हणणे आहे की सायबर गुन्हेगार सहसा चेतावणी किंवा मोहक संदेशाद्वारे लोकांना फसवतात. उदाहरणार्थ- जर तुम्ही लिंकवर क्लिक करून तुमची क्रेडेन्शियल्स अपडेट केली नाहीत, तर तुम्हाला पॉवर कट, बँक खाते फ्रीझ, लाइफ इन्शुरन्स पॉलिसी लॅप्स अशा अनेक समस्यांचा सामना करावा लागू शकतो. कधीकधी लॉटरी किंवा इतर प्रकारचे बक्षीस जिंकण्याबद्दल संदेश देखील असू शकतात. अनेक वेळा लोकांना संशय येतो, तरीही ते फसवणूक करणाऱ्यांच्या जाळ्यात येतात कारण त्यांना फसवणुकीची पद्धत माहीत नसते.
ग्राहकांना जोडण्याचे इतर मार्ग
फसवणूक करण्याची दुसरी पद्धत अगदी सामान्य आहे. यामध्ये ग्राहकाला एक मेसेज येतो, जो त्याच्या बँकेने पाठवला असल्याचे दिसते. त्यात म्हटले आहे की, तुमच्या खात्यातून कोणीतरी चुकीच्या पद्धतीने लॉग इन करण्याचा प्रयत्न केल्याचे बँकेला कळले आहे. तुम्हाला तुमचे खाते गोठण्यापासून वाचवायचे असल्यास, आमच्याद्वारे पाठवलेल्या सुरक्षित लिंकचा वापर करून लॉग इन करा. ती लिंक लहान URL च्या स्वरूपात आहे. त्यात बँकेच्या नावाचे काही भाग आहेत, जसे की HDF किंवा ICCI. पण, प्रत्यक्षात ग्राहकाला ऑनलाइन लुटण्याची ही फिशिंग लिंक आहे.
