मकर संक्रांती 2025

मकर संक्रांती हा सूर्य देवतेला समर्पित असलेला खास दिवस आहे. जेव्हा सूर्य धनु राशी सोडून मकर राशीत प्रवेश करतो, त्यालाच संक्रांती असे म्हटले जाते. मकर संक्रांतीच्या दिवशी सूर्य देवतेच्या पूजेने सुख, समृद्धी आणि उत्तम आरोग्य प्राप्त होते. या दिवशी सूर्य देव दक्षिणायनातून उत्तरायणात प्रवेश करतात. त्यामुळे रात्रीच्या तुलनेत दिवस लहान होतो आणि रात्र मोठी होते. या दिवसापासून हिवाळा संपतो आणि उन्हाळा सुरू होतो. नवीन ऋतूच्या प्रारंभाचे प्रतीक म्हणून मकर संक्रांतीचा सण ओळखला जातो. मकर संक्रांतीच्या काळात रब्बीच्या पिकांची काढणी सुरू होते. म्हणूनच शेतकरी या दिवशी देवतेचे आभार मानतात आणि चांगल्या पिकासाठी प्रार्थना करतात. मकर संक्रांतीशी संबंधित काही पौराणिकथा आहेत. एका कथेनुसार, या दिवशी भगवान विष्णूने असुरांचा वध केला होता. तर दुसऱ्या कथेप्रमाणे, सूर्य देव आपला पुत्र शनीला भेटण्यासाठी जातात. धार्मिक मान्यतानुसार मकर संक्रांतीच्या दिवशी देवता पृथ्वीवर येतात. या दिवशी तिळ खाणे आणि दान करणे विशेष महत्त्वाचे मानले जाते. मकर संक्रांतीच्या दिवशी गंगा स्नान आणि सूर्य देवतेची पूजा केल्यानंतर तिळ, गूळ, तांदूळ आणि वस्त्रांचे दान करणे श्रेष्ठ मानले जाते. या दिवशी तिळाचे लाडू, दही-चूडा इत्यादींचे दान करणे देखील महत्त्वाचे असते. मान्यता आहे की, मकर संक्रांतीच्या दिवशी केलेले दान परत त्याच्या रूपात विस्तृत होऊन लाभ देतो. भारतातील काही भागात या दिवशी खिचडी खाण्याची परंपरा आहे. मकर संक्रांतीच्या दिवशी खिचडी खाल्ल्याने नवग्रहाची विशेष कृपा मिळते, अशी मान्यता आहे.