Part Time PhD For Professionals: पार्ट टाईम पीएचडीचा ऑप्शन उपलब्ध करून देण्यासाठी UGC चे प्रयत्न सुरु
Part time phD: नोकरदारांना, व्यावसायिकांना IITs द्वारे अनुसरून असलेल्या प्रणालीनुसार अर्धवेळ पीएचडी प्रोग्राम सुरू करण्याची परवानगी देण्याचे प्रयत्न सुरु आहेत.
Part Time PhD: विद्यापीठ अनुदान आयोगाचे (UGC) नोकरदारांना, व्यावसायिकांना IITs द्वारे अनुसरून असलेल्या प्रणालीनुसार अर्धवेळ पीएचडी प्रोग्राम (Part Time PhD Program)सुरू करण्याची परवानगी देण्याचे प्रयत्न सुरु आहेत. म्हणजेच नोकरी करता करता पार्ट टाइम पीएचडी करायचा ऑप्शन उपलब्ध करून देण्याचे UGC चे प्रयत्न सुरु आहेत. यूजीसीचे उपाध्यक्ष एम जगदेश कुमार म्हणाले की, जगातील नामांकित विद्यापीठे देखील अर्धवेळ पीएचडी कार्यक्रम आयोजित करतात. प्रोफेसर कुमार म्हणाले, “अर्धवेळ पीएचडी कार्यक्रमांमध्ये, विद्यापीठातील प्राध्यापक सदस्य पीएचडी विद्यार्थ्याचे पर्यवेक्षण करतात. विद्यार्थी त्यांच्या पर्यवेक्षकाच्या (Supervisior) सल्ल्यानुसार त्यांच्या विषयावर काम करतात. पण बहुतेक वेळा तो स्वतंत्रपणे काम करतो.
जगभरातील काही सर्वोत्तम विद्यापीठांमध्ये Part Time पीएचडी उपलब्ध
यूजीसीचे उपाध्यक्ष म्हणाले, “जगभरातील काही सर्वोत्तम विद्यापीठांमध्ये असे अर्धवेळ पीएचडी कार्यक्रम उपलब्ध आहेत. आपल्या भारतीय विद्यापीठांमध्ये असे का होत नाही?’ UGC ने मार्चमध्ये UGC (पीएचडी पदवी पुरस्कारासाठी किमान मानके आणि प्रक्रिया) विनियम, 2022 चा मसुदा अधिसूचित केला होता. अंशकालीन पीएचडी कार्यक्रमांच्या तरतुदीला अंतिम स्वरूप देण्यात येत असलेल्या नियमांमध्ये स्थान मिळण्याची शक्यता आहे. प्रोफेसर कुमार, आयआयटी मद्रासचे माजी विद्यार्थी, म्हणाले की अर्धवेळ पीएचडी कार्यक्रम आयआयटी प्रणालीमध्ये सामान्य आहेत. प्रोफेसर कुमार आयआयटी दिल्लीच्या इलेक्ट्रिकल इंजिनीअरिंग विभागाचे फॅकल्टी सदस्य आहेत.
जे जास्त सुट्टी घेऊ शकत नाहीत
प्रोफेसर एम जगदेश कुमार म्हणाले, “अर्धवेळ पीएचडी करणार्‍या विद्यार्थ्यांना त्यांच्या पहिल्या किंवा दुसर्‍या सत्रात कॅम्पसमध्ये कोर्स वर्कची आवश्यकता पूर्ण करावी लागते. ज्या शहरात ते विद्यापीठ आहे त्याच शहरात राहत असल्यास त्यांना हे करावे लागेल. ते म्हणाले, ‘व्याख्यानांना हजेरी न लावता ते त्यांच्या कामावर परत जाऊ शकतात. असे अर्धवेळ पीएचडी कार्यक्रम अशा व्यावसायिकांसाठी खूप उपयुक्त आहेत जे पीएचडी करण्यासाठी दीर्घ रजा घेऊ शकत नाहीत.
अर्धवेळ पीएचडी उमेदवारांना NOC द्यावा लागेल
ते म्हणाले की, पूर्णवेळ आणि अर्धवेळ उमेदवारांसाठी पात्रता निकष समान राहतील. तथापि, डॉक्टरेट प्रोग्रामसाठी नोंदणी करण्यासाठी, अर्धवेळ पीएचडी उमेदवारांना त्यांच्या कंपन्यांकडून एनओसी सादर करावी लागेल. एनओसीमध्ये हे स्पष्ट करावे लागेल की कामाच्या ठिकाणी कर्मचार्‍याच्या संशोधन क्षेत्रासाठी सुविधा उपलब्ध आहेत आणि आवश्यक असल्यास कर्मचार्‍याला त्याच्या कर्तव्यातून मुक्त केले जाईल (ऑफिसमधून सुट्टी दिली जाईल).
