‘राजाच पाहिजे विषय END…’ नेपाळमध्ये राडा, राजेशाही विरुद्ध लोकशाही संघर्ष वाढला, 2 जणांचा मृत्यू
नेपाळची राजधानी काठमांडूमध्ये शुक्रवारी राजेशाही समर्थक आणि रिपब्लिकन यांच्यातील संघर्ष वाढला. तिंकणे परिसरात राजशाही समर्थकांनी बॅरिकेड्स तोडण्याचा प्रयत्न केला असता पोलिसांनी अश्रुधुराचा आणि पाण्याच्या तोफांचा वापर केला. यात दोन जणांचा मृत्यू झाला असून 30 जण जखमी झाले आहेत.
नेपाळची राजधानी काठमांडूमध्ये शुक्रवारी राजेशाही समर्थक आणि रिपब्लिकन आमनेसामने आल्याने परिस्थिती तणावपूर्ण बनली. राजेशाही पुन्हा प्रस्थापित करण्याच्या मागणीसाठी टिंकुणे परिसरात निदर्शने करणाऱ्या लोकांना पोलिसांनी अडवले असता त्यांनी बॅरिकेड्स तोडण्याचा प्रयत्न केला. परिस्थिती चिघळताना पाहून पोलिसांनी अश्रुधुराचे गोळे सोडले आणि वॉटर कॅननचा वापर केला. यात दोन जणांचा मृत्यू झाला असून 30 जण जखमी झाले आहेत. परिस्थिती हाताबाहेर जाताना पाहून प्रशासनाने लष्कर तैनात करून अनेक भागात पाच तासांची संचारबंदी लागू केली.
नेपाळमध्ये शुक्रवारी दोन मोठी निदर्शने झाली. एकीकडे टिंकुणे परिसरात जमलेल्या राजेशाहीवाद्यांनी ‘राजा या, देश वाचवा’, ‘भ्रष्ट सरकार बरखास्त करा’, ‘आम्हाला पुन्हा राजेशाही हवी’ अशा घोषणा दिल्या. दुसरीकडे, समाजवादी मोर्चा या रिपब्लिकन समर्थक गटाच्या नेतृत्वाखाली हजारो आंदोलक भृकुटीमंडप परिसरात जमले आणि त्यांनी प्रजासत्ताक जिंदाबाद, भ्रष्टांवर कारवाई करा आणि राजेशाही संपुष्टात आणा, अशा घोषणा दिल्या.
पोलिस आणि आंदोलकांमध्ये चकमक तेथे उपस्थित लोकांनी दिलेल्या माहितीनुसार, राजशाही समर्थकांनी नवीन बाणेश्वर येथील प्रतिबंधित क्षेत्राकडे जाण्याचा प्रयत्न केला असता पोलिसांनी त्यांना रोखण्याचा प्रयत्न केला. अश्रुधुराचा आणि पाण्याच्या तोफांचा वापर करताना एक जण जखमी झाला. त्याचबरोबर जमावबंदी आदेशाचे उल्लंघन करणाऱ्या अनेक तरुणांना पोलिसांनी अटकही केली.
‘या’ आवाहनानंतर खळबळ उडाली नेपाळचे माजी राजे ज्ञानेंद्र शहा यांनी 19 फेब्रुवारी रोजी लोकशाही दिनानिमित्त एक व्हिडिओ संदेश जारी करून जनतेचा पाठिंबा मागितला होता. तेव्हापासून नेपाळमध्ये राजेशाही पुन्हा प्रस्थापित करण्याची मागणी जोर धरू लागली आहे. राष्ट्रीय प्रजातंत्र पार्टी (राष्ट्रीय प्रजातंत्र पक्ष) आणि इतर राजेशाही समर्थक गटही या मागणीसाठी सक्रिय झाले आहेत.
काय म्हणाले राजेशाही समर्थक? नेपाळमध्ये बऱ्याच काळापासून राजकीय अस्थिरता आहे. वाढती महागाई, भ्रष्टाचार आणि राजकीय अस्थिरतेमुळे जनतेचा मोठा वर्ग सरकारवर असमाधानी आहे. नेपाळमध्ये लोकशाही आल्यानंतर देशाची परिस्थिती बिकट झाली आहे, त्यामुळे आता जुनी राजेशाही राजवट पुन्हा प्रस्थापित करण्याची गरज असल्याचे राजेशाही समर्थकांचे म्हणणे आहे. तर दुसरीकडे रिपब्लिकन समर्थक हे लोकशाहीविरोधी षडयंत्र असल्याचे सांगत भ्रष्टाचाराविरोधात कठोर कारवाई करण्याची मागणी करत आहेत.
नेपाळमध्ये पुढे काय? नेपाळमध्ये गेल्या काही काळापासून सरकार आणि विरोधक यांच्यातील राजकीय संघर्ष तीव्र झाला आहे. अशा परिस्थितीत राजेशाही समर्थक आणि रिपब्लिकन यांच्यातील वाढता संघर्ष देशात आणखी अस्थिरता आणू शकतो. सध्या सरकारने या मुद्द्यावर कठोर भूमिका घेण्याचे संकेत दिले असून हिंसाचार पसरवणाऱ्यांवर कडक कारवाई करण्याचा इशारा दिला आहे. त्यामुळे आगामी काळात नेपाळचे राजकारण कोणत्या दिशेने जाणार हे पाहणे औत्सुक्याचे ठरणार आहे.
