चिडचिड, एकटेपणा जाणवतोय? मानसिक आरोग्य राखण्यासाठी ‘या’ 6 सवयी आताच अंगीकारा
शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य राखण्यासाठी काही गोष्टी करणे आवश्यक आहे. तणावापासून दूर राहणे, सकारात्मक विचार करणे, मानसिक शांती राखणे, स्वतःला वेळ देणे आणि जीवनाकडे सहजतेने पाहणे यांसारख्या महत्त्वाच्या बाबींकडे लक्ष दिले पाहिजे.
शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या निरोगी राहणे, आत्मविश्वास वाढवणे हेच प्रत्येकाचे मुख्य लक्ष्य असते. स्वतःला चांगले ठेवणे हे सर्वात महत्त्वाचे असते, कारण आपण स्वतः चांगले असलो तर आसपासचे लोकही चांगले राहतात. शारीरिक आरोग्याबरोबरच मानसिक आरोग्याकडेही तितकेच लक्ष देणे आवश्यक आहे. परंतु मानसिक आरोग्याकडे अनेकजण दुर्लक्ष करतात! मानसिक आरोग्य राखण्यासाठी काय करता येईल, म्हणजेच कसे चांगले राहता येईल, याचा घेतलेला हा आढावा.
सोशल मीडियावर बॉलिवूड-हॉलिवूड सेलिब्रिटी आणि मॉडेल्सच्या नितळ त्वचा पाहून अनेकांना हेच सौंदर्य आहे असं वाटतं. त्यांची त्वचा एवढी मुलायम, तजेलदार आणि डाग रहीत आणि माझीच त्वचा अशी का? असा विचार तुमच्या मनात कधी आलाय का? खरं सांगायचं तर ही मॅकअप, कॅमेरा, लायटिंग आणि एडिटिंगची करामत आहे. प्रत्यक्षात प्रत्येकाच्या त्वचेला काही ना काही समस्या असतात. या चिंता मानसिक स्वास्थ्यावर नकारात्मक प्रभाव टाकतात. एक्ने, डार्क सर्कल्स, स्पॉट्स, वयाच्या चिन्हे—याला नैतिकतेने स्वीकारा. स्वतःला परफेक्ट दाखवण्यासाठी शरीरावर ताण देऊ नका, अशक्य असलेल्या सौंदर्याच्या मागे धावू नका. त्याऐवजी हेल्दी लाइफस्टाइल आणि योग्य सेल्फ केअरवर लक्ष केंद्रित करा. यातच खरं सुख आणि मानसिक आरोग्य आहे.
तणावापासून दूर राहा
तणाव आणि चिंता हे सर्वात मोठे शत्रू आहेत. तणाव व्यवस्थापन एक महत्त्वाची कला आहे. प्रथम, तणावाचा स्त्रोत काय आहे आणि तो आपल्याला किती महत्त्वाचा आहे हे समजून घ्या. लहान गोष्टींचा तणाव घेऊन आपण अनवधानाने मानसिक आरोग्याचे नुकसान करतो. या चिंतांना दूर करून आपली उत्पादकता वाढवण्यावर लक्ष केंद्रित करा. तणाव जास्त जाणवत असेल, तर बाहेर थोडा वेळ फिरायला जा. कोणाशी तरी चर्चा करा. तुम्हाला मोटिव्हेट करणााऱ्या व्यक्तीच्या संपर्कात राहा. तणाव कमी करण्यासाठी श्वासाच्या व्यायामाचा आणि ध्यानाचा उपयोग फायदेशीर ठरू शकतो.
सकारात्मक विचार करा
चांगल्या आणि वाईट—दोन्ही गोष्टी आपल्या जीवनात होतात. कधीही वाईट प्रसंग किंवा नकारात्मक प्रतिक्रियेने खचून जाऊ नका. मानसिक स्वास्थ्य राखण्यासाठी स्वतःवर विश्वास ठेवा. वाईट प्रसंगानंतर चांगलेच होईल, हा विश्वास तुम्हाला अधिक उत्साही बनवेल. म्हणूनच, सकारात्मक राहा. यामुळे तुम्ही चांगले राहाल, मोटिव्हेटेड वाटाल, आणि इतरांना सहानुभूती दाखवू शकाल.
मानसिक शांती राखण्याचा सराव करा
जीवनात अडचणी येणारच हे गृहित धरून चला. आपले आदर्श आणि उद्दिष्टे ठरवून कोणत्याही परिस्थितीला सामोरे जाणे शिका. हसतमुख राहणे, मन शांत ठेवणे याचा सराव करा. या सरावानेच आपले मानसिक स्वास्थ्य मजबूत होईल. भावनांना तुमच्यावर नियंत्रण मिळवू देऊ नका, तुम्हालाच भावनांवर नियंत्रण ठेवावे लागेल.
अभ्यास करा आणि मेंदूला तयार करा
गर्भाधारणेनंतर अनेकदा महिला डिप्रेशनमध्ये जातात. हॉर्मोनल फ्लक्ट्युएशनमुळे सर्वच मातांना हे कमी अधिक प्रमाणात होते. यासाठी, आपली समस्या जाणून घ्या. त्यातूनच मार्ग निघेल. अनेकदा तर अशा असंख्य घटना घडतात, त्यामुळे “मी एकटा त्रास सहन करत आहे!” असं वाटू लागतं. पण, प्रत्यक्षात तसं काही नसतं. तुम्ही त्या परिस्थितीच्या खोलाशी जाऊन त्यावर मार्ग काढला पाहिजे.
स्वतःला गुणवत्ता वेळ द्या
मानसिक स्वास्थ्य राखण्यासाठी वेळेचं असं काही बंधन नाही. सेल्फ पॅम्पर केल्याने मन आनंदी होईल, हे तुम्ही कधी लक्षात घेतले आहे का? प्रत्यक्षात, सेल्फ केअर हा स्वतःवर प्रेम करण्याचा एक भाग आहे. व्यस्त जीवनशैलीतून स्वतःला थोडा वेळ द्या. तुमच्या आवडीच्या गोष्टी करा. क्राफ्टिंग, बागकाम, मोकळ्या जागेत एक कप चहा घेणे, पार्कमध्ये फिरायला जाणे, चित्रपट पाहणे—जे काही तुम्हाला आनंद देते, ते करा.
जीवनाकडे सहजतेने पाहा
संपूर्णतः, मानसिक स्वास्थ्य राखण्यासाठी जीवनाला एक सोपा दृष्टिकोन द्या. खुलेपणाने हसा आणि स्वतःला प्रेम करा, इतरांना देखील आनंदी ठेवा.