तरुण वयाच्या स्त्रियांमध्ये हृदय विकाराचा धोका वाढला; जाणून घ्या, त्याची कारणे आणि प्रतिबंध करण्याच्या पद्धती!

राजकारण आणि मनोरंजन विश्वाशी निगडित असलेल्या सोनाली फोगाटचे मंगळवारी हृदयविकाराच्या झटक्याने (With a heart attack) निधन झाले. 41 वर्षीय सोनाली बिग बॉस 14 च्या शोमध्ये देखील दिसली होती. अलीकडच्या काळात, लहान वयात बिग बॉसचा स्पर्धक असलेला सिद्धार्थ शुक्ला, प्रसिद्ध गायक केके आणि कन्नड चित्रपट स्टार पुनीत कुमार यांचेही हृदयविकाराच्या झटक्याने निधन झाले आहे. सोनाली फोगाटच्या निधनानंतर बॉलिवूड आणि राजकीय विश्वात शोककळा पसरली आहे. यामुळे पुन्हा एकदा प्रश्न उपस्थित होऊ लागले आहेत की, तरुण वयातच लोक हृदयविकाराच्या गंभीर आजाराचे (of serious illness) बळी का ठरत आहेत? सोनाली फोगाटचा हृदयविकाराच्या झटक्याने मृत्यू झाल्याने महिलांमध्ये हृदयविकाराच्या जोखमीबद्दलही लोकांना विचार करायला लावला आहे. जाणून घेऊया, महिलांना तरुण वयातच हदयविकाराची समस्या का होत आहे त्याची कारणे आणि प्रतिबंध (Causes and prevention) करण्याच्या पद्धती.

संशोधन काय म्हणते

अभ्यास दर्शविते की धमण्यांमध्ये कोणताही गंभीर अडथळा नसताना पुरुषांपेक्षा स्त्रियांना हृदयविकाराचा झटका येण्याची शक्यता जास्त असते. याशिवाय तणाव, उच्च रक्तदाब, कोलेस्टेरॉल यांसारख्या इतर अनेक परिस्थितीही हृदयविकाराच्या वाढत्या रुग्णांना कारणीभूत ठरू शकतात, असे आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. सोनालीलाही बिग बॉस शोमध्ये रक्तदाब वाढण्याची समस्या होती. महिलांमध्ये हृदयविकाराचा झटका येण्याची कारणे कोणती असू शकतात आणि त्यापासून सुरक्षित राहण्यासाठी कोणते उपाय केले पाहिजेत हे समजून घेऊया?

तरुण स्त्रियांमध्ये हृदयविकाराचा धोका

जॉन हॉपकिन्स मेडिसिनच्या अहवालात संशोधकांनी सांगितले की, गेल्या काही वर्षांतील डेटामध्ये आश्चर्यकारक बदल होत आहेत. यामध्ये 35-54 वयोगटातील लोकांमध्ये हृदयविकाराचा झटका येण्याचे प्रमाण वृद्ध लोकांच्या तुलनेत अधिक वेगाने वाढत आहे. जॉन्स हॉपकिन्स कम्युनिटी फिजिशियन-हार्ट केअरमधील हृदयरोगतज्ज्ञ डॉ. व्हर्जिनिया कोलिव्हर म्हणतात, “या निरीक्षणात्मक अभ्यासात असे दिसून आले आहे की तरुण स्त्रियांना हृदयविकाराचा झटका येण्याचा धोका जास्त असतो. यासाठी, अभ्यासातील शास्त्रज्ञांनी काही जोखीम असलेल्या घटकांना समोर आणले आहे.

महिलांमध्ये हृदयविकाराची लक्षणे कोणती?

जरी पुरुष आणि स्त्रिया दोघांमध्ये छातीत दुखणे किंवा अस्वस्थता हे हृदयविकाराच्या झटक्याचे प्रमुख लक्षण मानले गेले असले तरी, त्याची काही लक्षणे पुरुषांपेक्षा स्त्रियांमध्ये भिन्न असू शकतात, ज्याकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे.

शरीराच्या वरच्या भागात वेदना किंवा अस्वस्थता (मागे, मान, जबडा, हात किंवा पोट) श्वास घेण्यास त्रास होणे किंवा चक्कर येणे. जास्त घाम येणे थकवा, मळमळ आणि उलट्या

हृदयविकाराचा झटका येण्याची कारणे

जॉन हॉपकिन्सच्या अहवालात असे म्हटले आहे की, ज्या स्त्रिया अधिक गर्भनिरोधक गोळ्या घेतात त्यांना हृदय किंवा पायांमध्ये रक्ताच्या गुठळ्या होण्याचा धोका जास्त असतो, ज्यामुळे उच्च रक्तदाब आणि हृदयविकाराचा धोका देखील वाढतो. त्यामुळे उच्च रक्तदाब किंवा रक्त गोठण्याची समस्या असल्यास अशा गोळ्या टाळणे आवश्यक आहे. याशिवाय उच्च कोलेस्टेरॉल, धूम्रपान आणि बैठी जीवनशैली यामुळेही महिलांमध्ये हृदयविकाराचा धोका वाढू शकतो. मधुमेह, लठ्ठपणा, हृदयविकाराचा कौटुंबिक इतिहास आणि सुदृढ आहार साखळीतील गडबड यामुळेही हा धोका वाढू शकतो.

हृदयविकार टाळण्यासाठी काय करावे?

हृदयरोगासाठी काही जोखीम घटक आपल्या नियंत्रणाबाहेर आहेत, जरी हृदयाचे आरोग्य सुधारण्यासाठी अनेक गोष्टी केल्या जाऊ शकतात. निरोगी जीवनशैलीत बदल करून हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोकचा धोका 80 टक्क्यांपर्यंत कमी करता येऊ शकतो, असे तज्ज्ञांचे मत आहे. तज्ञ सर्व लोकांना नियमित व्यायामासह धूम्रपान आणि अल्कोहोलपासून दूर राहण्याचा सल्ला देतात आणि तणावाच्या स्थितीवर नियंत्रण ठेवण्याचे वारंवार सांगतात.