अंतराळवीर डायपर का घालतात ? काय खातात-पितात ? कसा वेळ घालतात

नवी दिल्ली | 7 सप्टेंबर 2023 : नुकतेच आंतराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकातून सहा महिने वास्तव्य करणारे अंतराळवीर पृथ्वीवर परतले आहेत. अमेरिकेच्या नासाने चंद्रावर आतापर्यंत 12 अंतराळवीरांना पाठविले आहे. परंतू अंतराळात अंतराळवीर आपला वेळ कसा घालवतात. काय खातात पितात. तेथील जेवण पृथ्वीसारखेच असते का ? अंतराळात अंतराळवीर डायपर का घालतात ? त्यांना टॉयलेटल जाता येते का ? नेमके कसे असते इंटरनॅशनल स्पेस स्टेशनवरील अंतराळवीरांचे जीवन पाहूयात

आधी पाहूयात अंतराळवीरांच्या स्पेस सुटचे वैशिष्ट्ये. आपण अनेकदा पाहीले आहे की अंतराळवीरांचे स्पेस सुट पांढऱ्या किंवा ऑरेंज रंगाचे असते. ऑरेंज सूटला एडव्हान्स क्रु एस्केप सुट किंवा ACES म्हटले जाते. या सुटला केवळ लॉंचिंग आणि लॅंडींग वेळी घातले जाते. किंवा अंतराळात केवळ शटलच्या आत घातले जाते. दुसरा पांढरा स्पेस सुट ज्याला एक्स्ट्राव्हेक्युलर अक्टीविटी सुट किंवा EVA म्हटले जाते. या सुटला स्पेसवॉक किंवा इतर एक्टीविटी दरम्यान घातले जाते.

सफेद कलरचा सुट का ? अंतराळात अनेक ठिकाणी तापमान 135 डिग्री सेल्शिअस तापमान असते, तेव्हा अंतराळवीरांना त्रास होऊ नये म्हणून पांढऱ्या रंगाचा स्पेस सुट असतो. पृथ्वीवर उन्हाळ्यात सफेद कपडे दिलासा देतात तसेच अंतराळातही ते दिलासा देतात. नासाच्या मते अंतराळात स्पेस सुट चेंबरसारखा काम करतो. त्यांना थंडी, उष्णता आणि उल्कांपासून वाचवितो. तसेच अंतराळातून कम्युनिकेशनची त्यात व्यवस्था असते. त्यात ऑक्सीजन, पाणी आणि बॅटरी बॅकअप असतो.

स्पेस सुटचे वजन किती ?

स्पेस सुटचे वजन सुमारे 82 किलोग्रॅमच्या आसपास असते. पृथ्वीवर गुरुत्वाकर्षण असल्याने ते जाणवते परंतू अंतराळात त्याचे काही वजन भासत नाही. स्पेस सुट घालायला 45 मिनिटे लागतात. अंतराळात अंतराळवीरांना लिफ्ट ऑफ, लॅंडींग आणि स्पेस वॉक करताना मॅग सुट घालावे लागतात. तेव्हा त्यांना टॉयलेटला जाता येत नाही त्यामुळे त्यांना डायपर घातले जाते. अंतराळवीरांना तीन मॅग सुट दिले जातात. लॉंचिंग, लॅंडींग आणि स्पेसच्या वापरासाठी हे तीन सुट घातले जातात.

दिवसाची सुरुवात कधी होते ?

अंतराळात दिवसाची सुरुवात सकाळी 6 वा. होते. अकरा तास काम केले जाते. रात्री 9.30 वाजता ते झोपतात. अंतराळात पोष्टीक जेवण दिले जाते. ड्राय फ्रूट्स, पीनट बटर, चिकन, बीफ, सी-फूड्स, कॅंडी आणि ब्राऊनी असे पदार्थ असतात. ड्रिंक में कॉफी, चाय, ऑरेंज जूस, लॅमोनेड आणि फ्रूट पंचचा समावेश असतो. परंतू ते रेडी टू इट स्वरुपात बनवलेले असतात.