Tasgaon-Kavathe Mahankal : अजित पवारांचा मोठा डाव, तासगावमध्ये आर.आर.पाटील यांचा मुलगा हरणार का?

पश्चिम महाराष्ट्र काँग्रेस-राष्ट्रवादी काँग्रेसचा बालेकिल्ला म्हणून ओळखला जायचा. पण मागच्या दहा वर्षात पश्चिम महाराष्ट्रात भाजपाने हात-पाय पसरले. या भागातून भाजपाचेही आमदार-खासदार निवडून आले. काँग्रेस-राष्ट्रवादी काँग्रेसमधील नाराज नेत्यांना हेरुन भाजपाने पश्चिम महाराष्ट्रात विस्तार केला. याच पश्चिम महाराष्ट्रातला एक महत्त्वाचा जिल्हा म्हणजे सांगली. हाच सांगली जिल्हा काँग्रेसचा बालेकिल्ला म्हणून ओळखला जातो. आता सांगलीमध्ये पुन्हा एकदा विशाल पाटील यांच्या रुपाने अपक्ष खासदार आहे. काँग्रेसच्या समर्थनामुळे विशाल पाटील यांनी ही निवडणूक जिंकली. त्याआधी मागची दोन टर्म सलग 10 वर्ष संजय काका पाटील भाजपाचे खासदार होते. 2014 ते 2024 संजय काका पाटील भाजपाचे खासदार होते. सांगलीत भाजपाचा खासदार निवडून येणं म्हणजे सांगलीतील मतदार आता फक्त एका विचाराला बांधील नाही, तो आपलं मत आणि विचार कधीही बदलू शकतात हे स्पष्ट आहे.

याच सांगली जिल्ह्यातला सध्या एक विधानसभा मतदारसंघ चर्चेत आहे, तो म्हणजे तासगाव-कवठेमहांकाळ. तासगाव-कवठेमहांकाळ विधानसभा मतदारसंघ ओळखला जातो, तो म्हणजे आरआर पाटील यांच्यामुळे. महाराष्ट्राचे दिवंगत गृहमंत्री, उपमुख्यमंत्री आर.आर.पाटील यांनी जवळपास 25 वर्ष महाराष्ट्र विधानसभेत तासगाव-कवठेमहांकाळ विधानसभा मतदारसंघाच प्रतिनिधीत्व केलं. आरआर पाटील हे आबा म्हणून संपूर्ण महाराष्ट्राला परिचित होते. अत्यंत सामान्य कुटुंबातून आलेल्या आर.आर.पाटील यांनी जिल्हा परिषद सदस्य, आमदार, गृहमंत्री ते उपमुख्यमंत्री असा प्रवास केला. 1979 ते 1990 अशी 11 वर्ष ते सावळजमधून सांगली जिल्हा परिषदेचे सदस्य होते. त्यानंतर 1991 ते 2014 असे सलग सहा टर्म त्यांनी तासगाव-कवठेमहांकाळमधून विधानसभेची निवडणूक जिंकली. पश्चिम महाराष्ट्रातील अनेक मोठ्या नेत्यांच्या सहकारी संस्थांच जाळं आहे. त्या माध्यमातून ते राजकारण करतात. सहकारी साखर कारखाने, सूत गिरण्यांच्या माध्यमातून ते मतदारांना बांधून ठेवतात. आर.आर.पाटील यांच्यामागे असं कुठलही सहकारी संस्थांच जाळ नव्हतं. मात्र, तरीही ते सातत्याने तासगाव-कवठेमहांकाळ विधानसभा मतदारसंघातून निवडणूक जिंकत राहीले. याच एकमेव कारण म्हणजे स्वच्छ प्रतिमा. सामान्य माणसांच्या प्रश्नांची असलेली जाण. शांत आणि संयमी स्वभाव.

त्या वक्तव्यामुळे महाराष्ट्रात एकच खळबळ

16 ऑगस्ट 1957 रोजी सांगली जिल्ह्यातील अंजनी गावी जन्मलेल्या आरआर पाटील यांचं 16 फेब्रुवारी 2015 रोजी मुंबईच्या एका हॉस्पिटलमध्ये दीर्घ आजाराने निधन झालं. त्यांच्या पश्चात आज त्यांचं कुटुंब राजकारणात सक्रीय आहे. आजही तासगाव-कवठेमहांकाळच्या राजकारणावर आर.आर.पाटील यांच्या कुटुंबाची पकड कायम आहे. आता तासगाव-कवठेमहांकाळ विधानसभा मतदारसंघ चर्चेत येण्यामागच कारण आहे ते म्हणजे रोहित पाटील. आर.आर.पाटील यांचा मुलगा रोहित पाटील प्रथमच तासगाव-कवठेमहांकाळमधून विधानसभेची निवडणूक लढवत आहे. रोहितला राष्ट्रवादी शरदचंद्र पवार पक्षाने उमेदवारी दिली आहे. नुकतच अजित पवार यांनी आर.आर.पाटील यांच्या संदर्भात एक वक्तव्य केलं. ते सुद्धा तासगाव-कवठेमहांकाळ विधानसभा मतदारसंघ चर्चेत येण्यामागच एक कारण आहे. आर.आर.पाटील यांच्या निधनानंतर जवळपास 9 वर्षांनी अजित पवारांनी केलेल्या या वक्तव्यामुळे महाराष्ट्रात एकच खळबळ उडाली आहे.

‘माझ्या वडिलांना कोणी त्रास दिला, हे….’

अजित पवारांची खुली चौकशी व्हावी यासाठी आर. आर. आबांनी आपल्या विरोधातील सिंचन घोटाळ्याच्या फाईलवर सही केली, असा आरोप अजित पवार यांनी केला. त्यानंतर राजकारण तापलं. “आपण आर. आर. आबांना प्रत्येक वेळेला मदत केली. पण आर. आर. आबांनी आपल्याविरोधात उघड चौकशी करावी या फाईलवर स्वाक्षरी केली” असा आरोप अजित पवारांनी केला. अजित पवार यांच्यावर त्यांनी 70 हजार कोटींचा सिंचन घोटाळा केल्याचे आरोप झाले. “एक फाईल निर्माण झाली. ती फाईल गृह खात्याला जाते. त्याने त्या फायलीवर अजित पवारांची उघड चौकशी करावी म्हणून सही केली. केसाने गळा कापायचे धंदे आहेत” अशी टीका अजित पवारांनी केली. आर. आर. पाटील आता ह्यात नसताना त्यांच्यामागे असं विधान करणं चुकीच आहे, असं शरद पवारांपासून त्यांच्या पक्षाच्या नेत्यांच मत आहे. अजित पवार यांच्या आरोपानंतर रोहित पाटील यांनी प्रत्युत्तर दिलं. “गृहमंत्री, उपमुख्यमंत्री असताना माझ्या वडिलांना कोणी त्रास दिला हे मला माहीत आहे. योग्यवेळी त्याचं योग्य उत्तर देऊ”, असं रोहित पाटील म्हणाले.

कठीण काळात शरद पवारांनाच साथ

तासगाव-कवठेमहांकाळ विधानसभा मतदारसंघावर अजूनही आर.आर.पाटील यांच्या कुटुंबाच वर्चस्व आहे. आर.आर.पाटील यांच्या निधनानंतर त्यांच्या पत्नी सुमनताई पाटील यांना राष्ट्रवादीने उमेदवारी दिली. त्या सलग दोन टर्म इथून निवडून आल्या. आता त्यांचा मुलगा रोहित पाटील पहिलीच विधानसभा निवडणूक लढवत आहे. त्यावेळी सुमनताई आणि रोहित पाटील हे शरद पवारांसोबतच राहिले. महायुतीमध्ये भाजपाने हा मतदारसंघ मिळवण्याचा प्रयत्न केला. पण जिंकलेली जागा त्या पक्षाची या सूत्रानुसार तासगाव-कवठेमहांकाळची जागा अजित पवार यांच्या राष्ट्रवादी काँग्रेसकडेच राहिली.

महायुतीची मोठी खेळी

तासगाव-कवठेमहांकाळमध्ये महायुतीने एक मोठी खेळी केली आहे. रोहित पाटील यांना तुल्यबळ ठरु शकतील अशा संजय काका पाटील यांना उमेदवारी दिली आहे. संजय काका पाटील हे सलग 10 वर्ष खासदार होते. तासगाव-कवठेमहांकाळ हे दोन्ही उमेदवारांच होमपीच आहे. संजय काका पाटील यांचा साखर कारखाना आहे. लोकसभा निवडणुकीत भाजपाच्या तिकीटावर लढणाऱ्या संजय काका पाटील यांचा अपक्ष उमेदवार विशाल पाटील यांनी पराभव केला. तरीही महायुतीने संजय काका पाटील यांना तासगावमधून रोहित पाटील यांच्याविरोधात उभं केलं आहे. काही दिवसांपूर्वी संजय काका पाटील यांनी राष्ट्रवादी काँग्रेस अजित पवार गटात प्रवेश केला.

रोहित पाटील यांचं पारडं जड का?

रोहित पाटील विरुद्ध संजय काका पाटील यांच्या लढतीत रोहित पाटील यांचं पारडं थोडं जड आहे. संजय काका पाटील हे पूर्वीपासून तासगाव-कवठेमहांकाळमध्ये आर.आर.पाटील यांचे परंपरागत विरोधक म्हणून ओळखले जातात. तासगाव-कवठेमहांकाळमध्ये रोहित पाटील यांचं पारडं जड यासाठी आहे, कारण मागच्या दीड वर्षांपासून त्यांची मोर्चे बांधणी सुरु आहे. त्याशिवाय तासगाव महापालिकेत त्यांच्या गटाच वर्चस्व आहे. तासगाव-कवठेमहांकाळमध्ये रोहित पाटील यांच्याकडे आर.आर.पाटील यांची प्रतिकृती म्हणून पाहिलं जातं. आर.आर.पाटील यांच्यासारखच रोहित पाटील यांचं शांत, संयमी बोलणं आहे. चार महिन्यांपूर्वी झालेल्या लोकसभा निवडणुकीत सांगली जिल्ह्यातून अपक्ष उमेदवार विशाल पाटील जिंकले. सांगली लोकसभा मतदारसंघात मिरज, सांगली, पलूस-कडेगाव, खानापूर, तासगाव-कवठेमहांकाळ आणि जत हे सहा विधानसभा मतदारसंघ येतात. त्यात तासगाव-कवठेमहांकाळमधून विशाल पाटील आघाडीवर होते. ही बाब सुद्धा रोहित पाटील यांच्या पथ्यावर पडणारी आहे.

तेच अजितराव घोरपडे आता संजयकाकांसोबत

रोहित पाटील यांना रोखण्यासाठी अजित पवारांनी एक मोठी खेळी केली आहे. त्यांनी संजयकाका पाटील आणि अजितराव घोरपडे यांचं मनोमिलन घडवून आणलय. माजी मंत्री अजितराव घोरपडे यांनी संजयकाका पाटील यांना समर्थन दिलय. दोन विरोधक एकत्र आल्यामुळे रोहित पाटील यांच्यासमोरच आव्हान वाढलं आहे. तासगाव आणि कवठेमहांकाळ या दोन तालुक्यांचा मिळून एक विधानसभा मतदारसंघ आहे. यात कवठेमहांकाळमध्ये अजितराव घोरपडे यांचा प्रभाव आहे. हेच अजितराव घोरपडे लोकसभेला विशाल पाटील यांच्यासोबत होते. त्यांनी विशाल पाटील यांचा प्रचार करताना संजय काका पाटील यांच्यावर बोचरी टीका केली होती. पण तेच अजितराव घोरपडे आता संजयकाकांसोबत आहेत.

तासगाव-कवठेमहांकाळच समीकरण कसं?

तासगावमध्ये मराठा समाजाच प्राबल्य आहे. पण कवठेमहांकाळमध्ये धनगर बांधव बहुसंख्य आहेत. कवठेमहांकाळमधलं समीकरण दोन्ही उमेदवारांच्या जय-पराजयात महत्त्वाची भूमिका बजावू शकतं. आरआर पाटील यांच्यानंतर सुमनताई पाटील यांना इथल्या जनतेने साथ दिली. आर.आर.पाटील यांच्या कुटुंबाच सहकारात वर्चस्व नसलं तरी सामान्यांचे प्रश्न पोटतिडकीने सोडवण्याची इच्छा यामुळेच रोहित पवारांचा पारडं जड आहे.

तासगाव-कवठेमहांकाळमध्ये समस्या काय?

तासगाव-कवठेमहांकाळमध्ये पाणी समस्या, महागाई आणि बेरोजगारी हे मुख्य प्रश्न आहेत. शेजारच्या कडेगाव पलूस मतदारसंघात शिक्षण संस्था, सूतगिरण्या आणि मेडीकल कॉलेज दवाखाने आहेत. पण तासगाव-कवठेमहांकाळमध्ये एक साखर कारखाना आणि सूतगिरणीकडे फारसं काही नाहीय. जर, या गोष्टी इथे आल्या तर रोजागर उपलब्ध होईल. अधिक वेगाने विकास होऊ शकतो. ‘टेंभू’ च्या पाण्यामुळे सुद्धा यंदाच्या निवडणुकीचं तापमान वाढवणार आहे.