दरवर्षी १४ नोव्हेंबरला का साजरा केला जातो बालदिन? काय आहे या दिवसाचे महत्त्व?

भारतात दरवर्षी १४ नोव्हेंबरला बालदिन साजरा केला जातो. आपल्या देशाचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांची जयंती म्हणूनही हा दिवस साजरा केला जातो. नेहरूंना मुलांची खूप आवड होती आणि त्यांना प्रेमाने ‘चाचा नेहरू’ असे संबोधले जायचे. मुलांवरील प्रेम आणि समर्पणामुळे (बालदिन २०२४) त्यांची जयंती बालदिन म्हणून साजरी करण्याचा निर्णय घेण्यात आला.

बालदिन का साजरा केला जातो?

मुलांचे महत्त्व अधोरेखित करणे – बालदिनाचा मुख्य उद्देश मुलांचे महत्त्व अधोरेखित करणे हा आहे. मुले ही आपल्या समाजाचे भवितव्य आहेत, याची आठवण हा दिवस करून देतो.

मुलांच्या हक्कांबाबत जनजागृती करणे – शिक्षणाचा अधिकार, निरोगी राहण्याचा अधिकार आणि सुरक्षित वातावरणात जगण्याचा अधिकार यासारख्या मुलांच्या हक्कांविषयी जनजागृती करण्याचा हा दिवस आहे.

मुलांप्रती समाजाची जबाबदारी- बालदिन आपल्याला समाजाच्या मुलांप्रती असलेल्या कर्तव्याची आठवण करून देतो. यातूनच आपण मुलांना प्रेम, काळजी आणि संरक्षण दिले पाहिजे.

मुलांच्या विकासासाठी काम करणे- हा दिवस आपल्याला मुलांचे शिक्षण, आरोग्य आणि खेळ सुधारण्यासारख्या त्यांच्या संपूर्ण विकासासाठी कार्य करण्याची प्रेरणा देतो.

पंडित जवाहरलाल नेहरू आणि मुले

पंडित जवाहरलाल नेहरू मुलांवर खूप प्रेम करत असत. ते मुलांना देशाचे भवितव्य मानतात. पंडित जवाहरलाल नेहरूंनी मुलांच्या कल्याणासाठी नेहमीच काम केले. यासोबतच त्यांनी मुलांसाठी अनेक योजना सुरू केल्या. मुलांना स्वतंत्र आणि आनंदी आयुष्य जगण्याची संधी मिळाली पाहिजे, जेणेकरून ते देशाचे नाव उज्ज्वल करू शकतील आणि देशाच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी काम करू शकतील, असे नेहरूंचे मत होते.

बालदिनाचे महत्त्व

बालदिन आपल्याला मुलांप्रती असलेल्या कर्तव्यांची आठवण करून देतो. हा दिवस आपल्याला मुलांसाठी एक चांगला समाज तयार करण्याची प्रेरणा देतो. मुलांना सुरक्षित आणि निरोगी वातावरण देणे ही आपल्या सर्वांची जबाबदारी आहे. म्हणून देशभरात विविध कार्यक्रमांनी बालदिन साजरा केला जातो. शाळा-महाविद्यालयांमध्ये सांस्कृतिक कार्यक्रम, निबंध स्पर्धा, चित्रकला स्पर्धा आणि खेळांचे आयोजन केले जाते. या दिवशी अनेक संस्था मुलांसाठी विशेष कार्यक्रमही आयोजित करतात.